Gielen Aroma

Perilla frutescens

PERILLA FRUTESCENS (L.) Britt.              –               PERILLA/SHISOBLAD / WILDE SESAM

Synoniem: Melissa cretica Lour.
Melissa maxima Ard.
Dentidia nankinensis Lour.
Mentha perlloides Lam.
Perilla arguta Benth
Perilla ocymoides L.
Ocimum frutescens L.
Perilla abiflora Odash.
Perilla avium Dunn.
Variaties:  Perilla frutescens var. auriculatodentata C.Y. Wu et Hsuan ex H.W.Li
Perilla frutescens var. acuta (Thunb.) Kudo
Perilla frutescens var. crispa (Thunb.) Hand.-Mazz.
De genus Perilla, inheems in Oost Azië kent één soort en drie variaties.

Familie: Lamiaceae. Gebruikt deel: zaad (vette olie) en gedroogde bladeren (volatiele olie). Familie van de munt. Uit het zaad wordt een vette olie gewonnen, (zie basisoliën), de bladeren worden als keukenkruid gebruikt en de bladeren van de plant leveren een etherische olie, maar slechts 0.2%. Oliedestillatie in Japan van het gedroogde blad (Guenther 1949; Nago et al. 1975).
De smaak en geur hangen zoals altijd af van bodem, teelt, klimaat, genetische factoren en doet denken aan kaneel en anijs of zoethout. De smaak is wrang. Inheems in Oost en Zuidoost Azië, komt voor in Japan, Korea, China, Vietnam, Verenigde Staten. In het zuidoosten van de Verenigde Staten groeit perilla als onkruid in de weiden, open stukken land en bermen. Als er zaadvorming plaats heeft, dan kan de plant gemakkelijk gaan woekeren. In Azië is het een commerciële plant. Het is een aantrekkelijke plant voor de tuinen en trekt bijen aan. De hele plant is aromatisch, naar munt. Hij wordt ook wel Japanse munt of Vietnamese koriander genoemd.

Hij werd meegebracht door Aziatische emigranten op het einde van de 19e eeuw. De bladeren kunnen groot worden, 15 cm. en erg rood tegen de herfst, daarom wordt hij ook wel biefstukplant genoemd. De ruige, harige stengels zijn paars of groen met vier groeven. Hij heeft veel bloemen, roze tot lavendel blauw, bloeit van juli tot oktober, hij wordt wel aangezien voor de paarse basilicum en heeft eigenlijk dezelfde eigenschappen in de keuken. De verse bladeren kunnen het hele jaar door geoogst worden, ze hebben een prettige zoete smaak en kunnen in de keuken worden gebruikt, als kruiderij, gekookt, gebakken, met vis, rijst, groenten en in de soep. In combinatie met gemberwortel veel gegeten in Aziatische landen. Hij bevat veel vitaminen en mineralen en de hele plant is voedzaam. De plant in bloei, kan geoogst worden en gedroogd voor later gebruik. Het is een eetbare en medicinale plant. De zaadolie (egoma) wordt gebruikt als brandstof, als drogende olie en olie om te koken. De bladeren als kruiderij, medicinaal en om etherische olie te destilleren. Het is een gemakkelijke plant om zaad van te oogsten. Hij is zelfbevruchtend, blijft kort, bloeit vrij snel na het planten, de zaden moeten 30 dagen of korter gezaaid worden voor de bloei, anders kunnen ze wel 2 meter hoog worden. Men kan ze telen op een schema met gecontroleerd daglicht, waardoor men een zaai tot oogst cyclus kan bereiken van 77 dagen en de zaden zijn rijp zes weken na de eerste bloei. (Zeevaart 1969). De zaden moeten koel en vochtig opgeslagen worden. Op kamertemperatuur zijn ze binnen een jaar dood. (Choga et al. 1986).

Perilla wordt meestal door vee vermeden. De planten zijn het giftigst als ze gemaaid en gedroogd worden, tijdens de zaad productie. (Kerr. et al. 1986).
Wilson et al. (1977)  heeft de toxine perilla keton geïsoleerd en dat veroorzaakt longoedeem in verschillende dieren, maar niet in honden en varkens (Garst et al. 1985).
Gedurende de zomer wordt het 15 cm. hoog, bloeit in augustus en groeit door naar ongeveer 1 meter tot de vorst in november, waarna afsterving volgt. In Korea is het een veelgebruikt specerij, in bijvoorbeeld noedel-soepen in combinatie met andere bladeren en kruiden, evenals in Vietnam. In het oude China was het een belangrijke groente, nu veel minder in gebruik. In Japan en in delen van India worden de zaden gegeten. In Japan teelt men twee soorten: de Perilla var. crispa, met gekrulde bladeren, groen of rood, die in de keuken wordt gebruikt en de var. frutescens is voor de winning van vette olie, evenals de Perilla var. ocymoides. De vette olie (egoma) speelt een rol in de shintoïstische rituelen en is tevens in gebruik als voedingsmiddel. Het zaad wordt ook gebruikt als vogelvoer. In de Japanse keuken hebben de bladeren van de Perilla een vaste waarde bij tempura (een Portugese-Japanse specialiteit), bij rauwe vis als garnering. Ze kunnen eveneens gegeten worden. Ook worden ze veel gebruikt bij ingemaakte gember die men bij sushi en sashimi serveert. Verder worden de bladeren gebruikt als verfmiddel en specerij. Ook de etherische olie wordt gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie. In de westerse keuken niet erg bekend. Er zijn verschillende cultivars die gekweekt worden als sierplant met rode bladeren.

Het gehalte etherische olie is 0.2% tot 1.3% met negen zeer verschillende chemotypen, (Koezuka et al. 1986; Nishizawa et al. 1989, 1990) met als hoofdbestanddeel: Perrilaldehyden; het ct. met hoofdbestanddeel Perillaketon en verder perillene en isoegomaketon is giftig, is extreem laxatief in laboratorium muizen, zonder diarree te veroorzaken en heeft regelmatig geleid tot dood vee in de weiden en heeft natuurlijk ook niet zijn toepassing in de keuken (Koezuka et al. 1985); een ct. met als hoofdbestanddeel phenylpropaan: myristicine, dillapiol, elimicine, safrol (heeft halocinogene eigenschappen, Seto and Keup 1969) en een chemotype met hoofdbestanddeel citral en perillen, perillaketon, isoegomaketon, e.a. Gecultiveerd is vooral het chemotype met als hoofdbestanddeel Perillaldehyde. Het citral chemotype (met o.a. perillene, perilla keton en isoegomaketon) is interessant voor de winning van citral, die in de parfumindustrie veel wordt gebruikt. Het phenylpropaan chemotype (myristicine, dialpiol, safrole, elemicine) kan gebruikt worden in de farmaceutische industrie en is giftig door het myristicinegehalte. De volatiele olie met ct rosefuran, wordt gebruikt als bron voor roosfuran in de parfumindustrie, als goedkoop vervangingsmiddel voor roosolie.
Laboratorium ratten leerden beter met perilla zaadolie dan met saffloerolie (Yamamoto et al. 1987)
De aldehyde isomeer perillaldehydoxim of perillartin is 2000 keer sterker dan rietsuiker en wordt als kunstmatig zoetje gebruikt in het Oosten, speciaal in Japan. Deze stof is ook 4-8 keer sterker dan saccharine. Het wordt gebruikt om tabak te zoeten. Perilla alcohol, gemaakt van de perilla aldehyden wordt gebruikt in geurstoffen en heeft een legale status in de voedingsmiddelenindustrie in Europa en de USA. Uit het zaad wordt een vette olie (egoma) gewonnen met veel onverzadigde vetzuren 60% a-linoleenzuur, 15% linolzuur en oliezuur. Tocopherol in de olie gaat de oxidatie tegen. Het blad en de zaadolie wordt veel gebruikt in de Koreaanse keuken. (Wade 1986 and Choi et al. 1980). Op Koreaanse markten in de U.S. wordt het soms verkocht. De zaden worden gegeten in India en Japan. Verder bevat Perilla looistoffen en antioxydanten. De roodbladerige cultivar Perilla heeft een anthocyanine piment genaamd perillanin chloride.In de Oriëntaalse medicijnen al honderden jaren in gebruik als: antiastmatisch, antibacterieel, antidoot, antimicrobe, antipyretisch, antiseptisch, antispasmodisch,  antitussief, aromatisch, carminatief, diaphoretisch, emolliënt, expectorant, pectoraal, restoratief, stomachisch, tonisch. Hij wordt ingezet tegen kanker en veel andere ziekten. Wetenschappelijk onderzoek heeft vele bestanddelen geïsoleerd, zoals: apigenine, ascorbic acid, beta-caroteen, caffeic acid, citral, dillapiol, elemicine, limoneen, luteoline, myristicine, perillaldehyde, protocatechuic acid, quercetine, rosmarinic acid, enz. Het is een scherp, aromatisch, verwarmend kruid.  Een infusie van de plant wordt gebruikt bij astma, verkoudheid, hoesten, longaandoeningen, voorkomen van longontstekingen, misselijkheid, overgeven, buikpijn, constipatie, voedselvergiftiging, allergische reacties, vooral van seafood. De stengels worden gebruikt in Chinese medicijnen tegen ochtendziekte en de rusteloze vrucht in de baarmoeder tijdens de zwangerschap. Andere wetenschappers raden het dan juist af. De zaadolie wordt gebruikt in verf, vernis, linoleum, drukinkt, lak en in waterproof coatings voor kleding. De volatiele olie wordt gebruikt in de aromatherapie en de parfumindustrie. De gekneusde plant is een effectief insecticide.
Honderden jaren geleden was het in Azië een heilige plant, gewijd aan de goden. De plant was gezonden door God, als voedsel en medicijn tegen alle ziekten van de mens. Op het vertrappen van de plant stond de doodstraf.

Andere soorten:
 Perilla ocymoides: eenjarige plant geteeld in Noord India, China, Japan, Korea. Het zaad bevat 40-50% olie (glyceriden van oliezuur, linoleenzuur, linolzuur, palmitinezuur. Lijkt op lijnolie, maar droogt sneller).
Perilla arguta: in China en Japan, voornamelijk geteeld om de olie.
Perilla nankinensis: sierplant. Het zaad wordt gebruikt als vogelvoer (witte en bruine perilla zaden).

Werkzame bestanddelen:
Chemotype: Perillaldehyden, p-menthadien-1,8(9)-al 70-75%, b-caryophylleen, L-menthol, a-pineen, perille (2-methyl-5-(3-oxolanyl)-2-penteen), elemicine, limoneen, a-terpineolacetaat, caryophylleenoxide, rozemarijnzuur, koffiezuur, shikimidezuur,  protocatechuidezuur, ascorbinezuur, benzaldehyde, linoleenzuur, linolzuur, pulegon, carvon, piperiton, estragol, farneseen, d-cadineen, a-bergamotteen, a-caryophylleen, b-bourboneen, aromadendreen, a-humuleen, a-copaen, perilleen, p-cymeen, octan-3-ol, ocimeen, iso-eugenol, geranial, germacreen-D, myristicine, myrceen, linalool, limoneen, campheen, citral, a- en b-pineen, a-phellandreen, sabineen,
JEOR:
Analysis of volatile components of fresh Perilla frutescens (L.) Britt. Var. acuta (Thunb.) Kudo door GC/MS.
Onderzoek van verse en gedroogde bladeren. 23 Bestanddelen waarvan de belangrijkste beta-carhyophylleen 24,2% – thujopseen 13 – 20,8% – perillaldehyde 14,2 – 15,1% – en (Z)-beta-farneseen 3,3 – 10,9%. Headspace onderzoek. (gassen boven de vaste destillatie vloeistof). Deze onderzoeksresultaten wijken af van de resultaten van olie door middel van hydrodestillatie of van oplosextractie.

Bestanddelen in de hele plant:
3,4,5,7-tetrahydroxyflavone – 3,4-dihydroxybenzaldehyde – 6,7-dihydroxycoumarine – a-bergamoteen – a-caryophylleen – a-copaen – a-humuleen – a-terpineolacetaat – aromadendreen – b-bourboneen – b-carhyophylleen – b-elemeen – caryophylleenoxide – castasterone – cis-beta-ocimeen – cis-nerolidol – cyanidin-3,5-diglucoside – delphinidin – d-cadineen – dillapiol – elemicin – estrone – farneseen – germacreen-D – hexan-2-ol – iso0eugenol – isofucosterol – limoneenoxide – linolenic –acid-ethylester – naginataketon – octan-3-ol – octan-3-one – p-cymeen – perillaaldehyde – perillaketon – perilleen – perillylalcohol – phenylpropanoiden – piperiton – protocatechuic acid – prunsaine – sabineen – terpinoleen – a-phellandreen – a-pineen – amygdaline – anthocyanine – apigenine – ascorbic acid – as – benzaldehyde – beta-caroteen – b-pineen – b-sitosterol – calcium – campesterol – carvon – citral – oleic acid – estragol – fiber – fosfor – phytol – geranial – glucose – ijzer – caffei acid – kalium – campheen – koper – koolhydraten – limoneen – linalol – linolenic acid – linoleic acid – luteoline – magnesium – mangaan – myrceen – myristicine – natrium – ocimeen – olie – vet – proteine – pseudo-limoneen – pulegon – quecetine – rozemqarijnzuur – shikimic acid – stigmasterol – water – vit b1 – b2 – b3 – zink.
Bron Liber Herbarum II.

Werkzaamheid:
Aziatische herbalisten schrijven het kruid perilla voor bij hoest en longproblemen, om longontstekingen te voorkomen, bij vergiftiging van zeevruchten, ter bevordering van de energiebalans, enz. De etherische olie chemotype keton is giftig met extreme laxatie en het phenylpropanoide chemotype bevat myristicine met hallucinogene eigenschappen.
Antiastmatisch – antibacterieel – anticonvulsant – antidoot – antipyretisch – carminatief – emollient – expectorant – hoestonderdrukkend – stomachisch – tonisch, algemeen – zweetdrijvend.

Contra indicatie:
De hele plant is toxisch.
Wordt in de Aromatherapie niet gebruikt. Veel chemotypen zijn erg giftig voor vee, paarden, koeien, geiten, schapen, ratten en muizen. De plant is het giftigste na maaien en drogen voor hooi in de zomer en tijdens de zaadvorming. Het perilla keton veroorzaakt longoedeem bij vee, maar niet bij varkens en honden. 20-50% Arbeiders in de perilla-industrie in Japan ontwikkelen dermatitis door de perillaldehyden. Perillaldehyde kan huid allergiën veroorzaken. (Okazaki et al. 1982).

---