Gielen Aroma

Kunzea ericoides

KUNZEA ERICOIDES (A.Richard) Joy Thompson             -       KANUKA/TEA TREE NEW ZEALAND.
Basionym:  Leptospermum ericoides A. Rich. (wetenschappelijk correct synoniem).
Synoniem:  Baeckea phylicoides Schauer.
                   Kunzea peduncularis F. Muell
                   Leptospermum phylicoides.
Familie: Myrtaceae, mirte-achtigen. Nieuw Zeeland, Australië. Gebruikt deel: blad, bloemen en twijgen. Opbrengst 1-1,5%, 75-100 kg plantmateriaal voor 1 liter olie. De olie is kleurloos tot licht geelgroen. De geur fris, kruidig, zwaar, fruitig, geliefd in de parfumindustrie in natuurparfums en huidolie. Naaste familie van de Leptospermum scoparium, de manuka, of rode manuka, eveneens een Nieuw Zeelandse tea tree.
Ook wel witte Manuka, witte teatree genoemd. Ook wordt het wel Leptospermum ericoides genoemd, maar taxonomisch geldt de oudste naam. Dus Leptospermum ericoides moet als synoniem gezien worden, maar wel een basionym. Dit is meer een strijd tussen Australië en Nieuw Zeeland.

Ericoides betekent: resembling heath en Leptospermum betekent: slender seed. Er zijn 35 soorten Leptospermum, de meeste in Australië, een paar in Nieuw Caledonië, Malaya en Nieuw Zeeland. Manuka en Kanuka worden waarschijnlijk alleen gevonden in Nieuw Zeeland en een zeer klein aantal in Australië, in het Zuiden, in Victoria, New South Wales en Queensland, als struik en kleine boom tot 5 meter.
Kookpunt 150-180 graden C. Vriespunt <-70 graden C. Smeltpunt < - 25°C.  Brandpunt 35-45 graden C. Soortelijk gewicht 0.87. Refractieve index 1.473. Oplosbaar in ethanol. Bewaren onder 18°C beschermd tegen lucht en licht.
Familie van de Leptospermum scoparium, Manuka.

Enige verschilpunten Kanuka versus Manuka:
Het blad van de Manuka is stekelig, het blad van de kanuka zacht. Vooral bij volwassen bladeren is het verschil groot. Manuka betekent gemeen, kanuka betekent vriendelijk. Dit is een van de verschilpunten tussen deze twee. Ook de zaadcapsules van de kanuka zijn kleiner 2-4 mm., en vallen meteen na de bloei af. De capsules van de manuka zijn 5-10 mm. en blijven voor lange tijd aan de boom. De bloemen van de kanuka zijn 3 maal zo klein als die van de manuka, staan alleen verspreid over de plant en de manuka bloeit in clusters. Kanuka is beter bestand tegen invasies van insecten en schimmelinfecties dan de manuka. De bladeren van de kanuka hebben een doffe glans, die van de manuka zijn helder, glanzend groen. De kanuka is groter, wel tot 15 meter met stammen van 30-60 cm in diameter. De manuka is kleiner, struikachtiger met meerdere stammen met een diameter van 10-15 cm. Kanuka is dus een struik of boom tot 15 meter hoog met een stam van 60 cm of meer in omtrek. De schors is licht tot geelbruin en dikker dan van de gewone manuka, de rode teatree. Afbladderend in lange stroken. Het hout is wit in tegenstelling tot de manuka, rood. Kanuka houdt meer van droge en meer vruchtbare grond, terwijl manuka bijna overal groeit. De witte bloemen produceren een behoorlijke hoeveelheid honing, antibacterieel en met een sterke smaak. Beiden hebben ze op de bladeren olie zakjes, doorzichtig puntjes op het blad oppervlak. Manuka en Kanuka zijn pionier species, die snel oprukken in gebied wat aangetast is door vuur, door houtkap of door grazen van vee. Ook geven ze beschutting aan kleinere planten.

De originele kennis van de medicinale planten en struiken was voornamelijk in handen van de tohunga, de Maori doctor. De bevolking begreep na veelvuldig gebruik van de door hem aangegeven materialen de waarde van de bomen en struiken. Deze kennis werd levendig gehouden en door de oudere vrouwen van de stammen doorgegeven en gebruikt tot nu toe.
Het harde hout werd door de Maori’s gebruikt voor peddels, wapens, schopbladen, graafstokken en vogelsperen. De Koori maakten van het harde hout kangeroe speren, boomerangs, strijdknotsen en vechtstokken. De Europese pioneers gebruikten het hout voor wielspaken, gereedschappen en bezemstelen. Kanuka en Manuka hout is zeer gebruikelijk open haard hout, speciaal voor barbecues en voor houtskool.
Inheems in Nieuw Zeeland wordt de boom medicinaal gebruikt door de Maori’s, die de bladeren hoofdzakelijk voor reumatische aandoeningen gebruiken. Op het Noorder eiland in Nieuw Zeeland zijn grote kanuka bossen. Ook manuka groeit daar.
De werking lijkt sterk op die van Manuka en vaak worden deze twee oliën dan ook samen gebruikt bij reuma- en gewrichtsaandoeningen. Kanuka heeft meer monoterpenen dan Manuka. Hij versterkt het afweersysteem en remt ontstekingen af. Eveneens werkzaam bij allerlei problemen van de huid, vooral van allergische oorsprong. Het reguleert de slijmafscheiding. Samen met niaouli en/of cajeput is het goed werkzaam bij luchtwegproblemen: bronchitis, verkoudheid. Het vermindert het hoesten. Het versterkt de aderen en het lymfesysteem (massage) en bestrijdt samen met niaouli aderontsteking. 
Er is geen keukengebruik bekend. Cosmetisch verzorgt het verschillende problemen zoals acné, slechte doorbloeding van de huid, zwak bindweefsel.
Voor gebruik op de huid altijd eerst een beetje op de binnenkant van de elleboog smeren. Als er na 24 uur geen irritatie is, kan kanuka veilig gebruikt worden. Vermengen met lavendel of palmarosa zal kanuka door de huid beter verdragen worden. Gemengd met lavendel goed tegen vermoeidheid.

Oliewinning: in de bladeren van manuka zowel als kanuka zitten olie zakjes, als doorzichtige puntjes op het bladoppervlak. Groene bladeren en twijgjes worden van de takken gesneden. Men laat ze enige tijd verwelken voor de destillatie, omdat de verwelkte bladeren minder vocht bevatten, waardoor de destillatie beter verloopt. Het materiaal wordt zeer klein gehakt (1 cm.) en bladeren en twijgjes worden gelijk verdeeld over het destillatievat. Dit is belangrijk voor de verdeling van de stoom. Een boiler levert de stoom. De destillatie vindt plaats onder atmosferische druk, die tijdens het destilleren iets hoger wordt. De temperatuur tijdens de destillatie moet 101-103°C zijn. De destillatietijden voor kanuka en manuka verschillen. Kanuka kan worden gedestilleerd in 20-40 minuten, omdat die veel monoterpenen bevat. Manuka destillatie duurt 2-6 uur om 80-90% van de olie te destilleren, vanwege de zwaardere sesquiterpene bestanddelen. De mix van stoom en volatiele componenten uit het blad worden dan afgekoeld in een condensor en dan ontstaat water en olie, die op de oppervlakte drijft en wordt verzameld in een apart vat.

Werkzame bestanddelen:
Er zijn twee chemotypen: de meest voorkomende is met weinig p-cymeen de andere heeft hoge p-cymeen waarden > dan 5%. In Noord Nieuw Zeeland is het a-pineen gehalte hoger 77%, dan in Zuid Nieuw Zeeland 52%. Kanuka levert meer olie dan manuka 0.3 – 2.1% en van gedroogde bladeren 0.9% terwijl manuka in dit geval 0.5% olie levert. De biologische activiteit van de kanuka olie is laag.
Monoterpenen: a-pineen 50-75%, b-pineen, p-cymeen 2-4%, y-terpineen 3%, limoneen 1%- 5%, a-thujeen, terpinoleen.
Monoterpenolen: linalool, a-terpineol, terpineol-4, trans carveol.
Aldehyde: campholenal.
Esters en oxiden: phenylethylacetaat, 1,8-cineol 5%.
Sesquiterpenen: calameneen, caryophylleen, a-copaen, viridifloreen, a-cubebeen, a-gurjuneen, cadineen, aromadendreen, a- en b- selineen, a-humuleen,  a-ylangeen, b-caryophylleen.
Sersquiterpenolen: viridiflorol 10%, spathulenol, trans-pinocarveol, nerolidol.
Betulinol en betulinolzuur. (worden onderzocht in verband met kankerbestrijding, bijvoorbeeld prostaatkanker. Komt voor in de schors van de berk en de Kanuka).

Werkzaamheid:
Aderontsteking - ader- en lymfestelsel versterkend – afweerstimulans  -  allergieën   -   analgetisch - antiallergisch  - anti-ontsteking - antireumatisch - antiseptisch, luchtwegen  -  bactericide -  bijnierstimulans  - bindweefsel, versterkend -   bloedcirculatiebevorderend -  bronchitis - cortisonlike - expectorant  -   gewrichts-problemen - huidproblemen/huidverzorgend - immuunstimulerend - longproblemen   -   ontstekingsremmend  - regulerend op slijmproductie - reuma, ontstekingsremmend, pijnverdovend  - spataderen – spierpijn  - verkoudheid  - vermoeidheid.
Verdampen bij luchtwegontstekingen, bronchitis, hoesten. In de huidverzorging tegen acne, bij moeilijke heling en slechte doorbloeding. Bindweefselversterkend. De olie wordt geacht beter te zijn voor de luchtwegproblemen dan de dennenolie. Verdampen en inhaleren. Sterke luchtverfrisser en luchtzuiverend. Samen met Manuka werkzaam tegen Staphylococcus aureus vooral bij antibiotische resistentie.
Onderzoek(Wiley Interscience Journal abstract), geeft voor Kanuka aan: voorzichtig gebruik als geboortehulp (afnemen van de contractie); spaarzaam gebruiken; sterke antibacteriële activiteiten; spasmogene activiteit.
Anti-microbe activiteiten volgens MIC minimum inhibitory concentration:
Organisme
Gram positieve bacteriën   MIC %
stafylococcus aurea 147   0.625
,,  ,,    ,, MRSA NS  0.313
,, ,, epidermis   2.500
,, ,, agalactiae   0.156
,, ,, faecalis   1.250
bacillus subtilis    0.313
listeria monocytogenes   0.625
micrococcus luteus    0.156
sarcina lutea     1.250
Gram negatieve bacteriën
escherichia coli 29   5.000
pseudomonas aeruginosa 997  2.500
lebsiella pneumoniae   5.000
proteus vulgaris 996   5.000
vibrio furnissi 2605    2.000
legionella pneumophila 2008  <0.039
Yeasts
candida albicans 1212   2.500
Fungi
aspergillus niger    >1.250
microsporum canis 90-359   0.313
trichophyton rubrum 90-364  0.156
trichophyton mentagrophytes 90-196 0.625

Geestelijk:
goede olie in moeilijke levensomstandigheden; geeft kracht en doorzettingsvermogen. Zeer geschikt voor mensen die zich zwak voelen en zich snel laten ontmoedigen. Geeft innerlijke warmte en versterkt niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk. Maakt optimistisch. Aardende en krachtige olie na ziekte, lichamelijk en psychisch. Tegen angst, lethargie, psychische vermoeidheid en uitputting, stabiliseert labiele gevoelens.

Inwendig:
2-3 maal daags 1 druppel. Niet langer dan drie weken achtereen gebruiken. Ook gemengd met andere oliën, slechts 1 druppel van dat mengsel.

Combinaties:
citrusoliën, lavendel, palmarosa, rozemarijn, sandelhout, tea tree, wierook.

Contra indicaties:
Verouderde, geoxideerde olie kan mogelijk dermatitis of eczeem veroorzaken. Kan mogelijk de huid irriteren zonder verdunning. Verse olie gebruiken. Niet voor kinderen zonder verdunning gebruiken.

Toepassingen:
*hoesten, bronchitis, verkoudheid: 1-2 druppels in kokend water en verdampen.
*verdampen in de kamer is opwekkend
*Niet iedereen kan de geur waarderen; dan ook niet gebruiken.

Bron: Ecology of Kunzea ericoides (A.Rich.) J. Thompson (kanuka) in east Otago, New Zealand.
         By R.B. Allen; T.R. Partridge; W.G. Lee; M. Efford
         Wikipedia eng. – answers.com/topic/kunzea_ericoides
         This week at the garden: Mauka vs. kanuka by Shirley Stuart. Dunedin Botanic Garden.
         Global invasive species database; Kunzea ericoides.
         Die Natur heilt: Kanukaöl (white tea tree) Kunzea ericoides.
         Crop and food research. Mana Kai Rangahau. A. Crown Research Institute.
         crop.cri.nz
         csu.edu.au/herbarium: Kunzea ericoides - Burgan.
         Plants for a future: database search results: Leptospermum ericoides.
         USDA. GRIN Taxonomy for plants. & USDA Plants profile.
         Wiley Interscience: Pharmacological and antimicrobial studies on different tea tree oils (M.
         alternifolia, L. scoparium, K. ericoides, originating in Australia and New Zealand.
         Material Safety Data Sheet: Tea tree – Kanuka New Zealand Product No. 798 Kunzea
         eircoides. Essential oil.
Foto:   tasweeds.org
           answers.com –
           en.wikipedia.org 
           anbg.gov.au
           nzplantspics.com
           labyrinth,net au
           terbedd.hu
           gw.govt.nz
 

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – november 2007