Gielen Aroma

Polianthus tuberosa

POLIANTHUS TUBEROSA                                -                                                      TUBEROOS
Familie: agavaceae. India.
Er wordt een concrète en een absolue geproduceerd door oplosextractie uit de verse bloemen, die geplukt worden voordat ze open gaan. Een etherische olie door destillatie van de concrète. De absolue is een donker oranje of bruine zachte pasta, met een zware, bloemige, duurzame geur. De opbrengst aan concrète 0,1% waaruit ongeveer 30% absolue wordt geproduceerd. Voor 1 kg concrète zijn ongeveer twee en een half miljoen bloemen nodig. De kleur van absolue van tuberoos is een  donkeroranje tot bruine pasta, de geur is zwaar, zoet, bloemig, honingachtig en bedwelmend. Basis- tot middennoot in dure parfums en bloemencomposities. Een kilo kost nu ongeveer 45.000 euro.
De tuberoos of nachthyacint behoort niet tot de rozenfamilie. Het is een knolgewas dat zijn naam te danken heeft aan het knobbelige wortelstelsel, tuberosus in het Latijn. Inheems in Mexico wordt de plant ongeveer 90 cm hoog en wordt daar omixochitl oftewel beenderbloem genoemd naar aanleiding van de vorm van de sterk geurende wasachtige witte bloemen. Het is de bloem van de zinnelijkheid.

Tegen het einde van de 16e eeuw als de Spanjaarden onder aanvoering van Hernàn Cortez het machtige Azteekse rijk hebben veroverd, komt de tuberoos via de Filipijnen in Europa en Indonesië terecht. In Europa wordt de “nachtvriendin, nachthyacinth of herfsthyacint” op grote schaal gekweekt in Grasse en op de Comoren, in Egypte en in India waar de bloem “meesteres van de nacht “ wordt genoemd. Tegenwoordig is de belangrijkste leverancier Marokko, waar ze in het Atlasgebergte volop worden gekweekt. De geur van de enkelvoudige bloemen is sterker dan die van de gevuldbloemige of dubbele tuberozen en die wordt dan ook geteeld voor de parfumindustrie. De geproduceerde olie is een van de duurste en zijn gewicht in goud waard. Zuivere absolue extract is extreem duur, wordt gebruikt in dure parfums en soms als smaakmiddel in suikergoed en sommige dranken. 
Aanvankelijk werd hij alleen gewonnen door de enfleurage à froid, vroeger alleen geschikt voor kwetsbare bloemen zoals jasmijn en tuberoos. Bij deze methode werden de blaadjes van de met de hand geplukte bloemen uitgespreid op glazen platen waarop tevoren een dunne laag varkensvet of rundervet was aangebracht. Om de 72 uur werden de blaadjes ververst, net zo lang tot het vet verzadigd was. Per kilo vet waren zo’n 3 kilo bloemen nodig. Vervolgens werd het vet opgelost in alcohol en na verdamping bleef de zalfachtige pommade van de tuberoos over. Tegen het einde van de 19e eeuw hadden voorname parfumhuizen in Grasse elk tienduizenden glasplaten in bedrijf.
Tegenwoordig kan dit ook met oplosextractie, hetgeen veel voordeliger is. Het blijft echter een luxe olie, evenals, roos, jasmijn, iris, anjer, enz. Tuberoos wordt verwerkt in de duurste parfums van bloemige en oosterse geurfamilies.

Er worden magische krachten toebedeeld aan de legendarische tuberoos. De nectar zou bijzondere krachten bezitten en een betoverende werking hebben. In eigen tuin zijn ze te kweken op een zonnig plekje of op een pot op terras of balkon. In het voorjaar moeten de bollen na de laatste vorst in de grond worden geplant en dan verschijnen aan het eind van de zomer temidden van het grasachtige blad de heerlijk geurende lelieachtige bloemen, een lust voor de neus en het oog. Ideaal om zelf een verzorgende heerlijke olie van te bereiden.
Wordt gekweekt als sierplant en snijbloem. Het is een tere, slanke vaste plant tot 50 cm hoog, met slanke aromatische bladeren, een knoldragende wortel en grote witte, geurige op lelies gelijkende bloemen. De bloemen worden met de hand geplukt net voordat de bloemblaadjes door de zon worden geopend. Ze worden verzameld in vochtige doeken en meteen verwerkt. De jaarlijkse productie van de tuberoos is ongeveer 20 kilo. Is inheems in Midden-Amerika, in het wild. Gecultiveerd om zijn olie in Frankrijjk, Marokko, China, Egypte en Taiwan. Is familie van de narcis en jonquille(sterk geurende gele narcis). Tegenwoordig gekweekt in India in Karnataka en Marokko is een belangrijke leverancier.

Werkzame bestanddelen:
Methylbenzoaat, benzylbenzoaat, methylanthranilaat, benzylcohol, boterzuur, geranylacetaat, nerylacetaat, methylsalicylaat,  eugenol, nerol, farnesol, geraniol. Ketonen: tuberon

Specifiek werkzaam:
Afrodisiacum - antiseptisch – antispasmodisch - huidverzorging, ontstoken huid - kalmerend, sterk - krampstillend - narcotisch  -ontstekingremmend - parfum – pijnverdovend – psychisch ontspannend – spierpijn – spierontstekingen.
Gebruikt bij meditatie, kalmerend, opwekkend, depressies, gevoelig.

Combinatie:
Anjer, Florentijnse lis, gardenia, jasmijn, neroli, opopanax, perubalsem, roos, viooltje, ylang ylang.

Contra indicatie:
Weinig gegevens bekend. Wordt vaak versneden.
Overgevoelige huid kan tuberoos irritatie veroorzaken, eczeem, urticaria.

Bron: Julia Lawless Encyclopeida of the essential oils.
          Michael Krause Etherische olie voor lichaam, ziel en geest.
          naturesgift.com
Foto:  little-delight.com
          dzialkowiec.webserwer.pl
          explorer.monticello.org
          lukon-glads.cz
          picasaweb.google.com
          gap.gov.tr

 

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – december 2007