Print This Page

gebruikte plantdelen

                   pinus cembra                  inula helenium                 pip[er longum 

      DE GEBRUIKTE PLANTENDELEN:

De primaire stofwisseling van de plant of foto synthese. Door het groene pigment chlorofyl wordt het zonlicht geabsorbeerd en maakt uit het energiearme kooldioxide uit de lucht en het water uit de aarde energierijke koolhydraten of suikers. Daarbij komt zuurstof vrij. Deze stofwisseling is nodig voor het overleven van de plant, het dier en de mens.
Bij de secondaire stofwisseling van de planten worden stoffen als glycosiden, alkaloiden, saponinen, anthrachinonen, bitterstoffen, slijmstoffen, looistoffen en etherische olie gemaakt. Laatstgenoemde in twee fasen: terpenen, de meest voorkomende, isopreen-eenheden (5 koolstofatomen) die onder invloed van zuurstof terpeen-alcoholen, -aldehyden, -ketonen, -esters, enz. doen ontstaan en de tweede groep, nevenproducten van de eiwit stofwisseling: phenylpropaan. (Zie werkzame bestanddelen Practicum Aromatherapie).

De functies van de etherische olie worden tegenwoordig gezien als een chemisch wapen tegen diervraat, als communicatiemiddel en middel om te waarschuwen tegen bijvoorbeeld vraat, voor planten onderling, als lokmiddel voor de bevruchting, als bescherming tegen ziekten in de plant door de antibacteriële en antivirale werkingen van de olie, voor het afbakenen van hun terrein met hun geuren, waardoor ze zich verzekeren van voldoende water, mineralen en voedingsstoffen en in hete en droge jaargetijden beschermt de olie tegen overmatige uv. straling en waterverdamping.


vruchten    wortel    kernhout    zaad   resin   citrus limon   blad sandelhout


De werkzame bestanddelen komen niet in alle delen van de plant in even grote hoeveelheden voor.
Het blad, het kruispunt van alle chemische syntheses, wordt het meeste gebruikt. Het produceert glycosiden, etherische olie en het merendeel van de alkaloïden. De stengel is niet alleen doorvoerkanaal tussen de wortels en bladeren, maar kan ook werkzame bestanddelen bevatten, in het bijzonder het binnenste gedeelte van de bast, bijvoorbeeld bij de linde. Het hout kan ons eveneens van dienst zijn. Uit berkenhout wordt absorberende kool gemaakt. Het hout van de Callitris intratropica levert de blue cypress olie. Sandelhout wordt gewonnen uit het kernhout. Aan het eind van de stengels zitten de knoppen, waaruit het volgend jaar nieuwe bladeren en bloemen ontstaan en sommige van die knoppen hebben antiseptische eigenschappen, zoals de den. In de grond vinden we vaak stengels die als provisiekast dienst doen. Dit zijn wortelstokken, knollen en bollen. Hun belangrijkste taak is om de knop gedurende de winter in leven te houden nadat de bladeren zijn verdwenen. De knollen van de aardappel zijn gevuld met zetmeel, dat is opgebouwd uit zeer grote aantallen glucose moleculen. In de bollen van knoflook en de ui is een zwavelhoudende vluchtige olie opgeslagen. De wortel pompt anorganische zouten uit de grond naar de bladeren. Vaak zijn in de wortels suikers, etherische olie, mineralen opgeslagen en soms vitamines. Ook kunnen ze alkaloïden bevatten.
De bloem heeft een belangrijke opdracht: zij brengt de erfelijke boodschap over. In de fytotherapie of kruidengeneeskunde wordt ze gewaardeerd omdat ze vaak werkzame bestanddelen bevat. De gekleurde kroonbladeren zijn rijk aan pigmenten. Zo bevat de bloemkroon van de brem flavonoïden en die van de Franse roos looistoffen. Lavendelbloemen bevatten veel etherische olie. Men plukt vaak de bloeiende toppen van de stengel, waarbij de bloemen zijn gemengd met kleine blaadjes en bloemsteeltjes. De bloemstelen van de zure kers werken urinedrijvend, evenals de stijlen van de bloem van de maïs.
Het stuifmeel is rijk aan vitaminen en spoorelementen. Wanneer bloemen niet worden geplukt veranderen ze in vruchten. De vruchten van de schermbloemige, dopvruchten, bevatten vluchtige olie, venkel, anijs, komijn. Vlezige vruchten zijn een opslagplaats van vitaminen, organische zuren en suikers. De blauwe bosbes bijvoorbeeld heeft een paarse kleur die afkomstig is van een pigment met een chemische structuur gelijkend op die van de flavonoïden. Deze kleurstof heeft een genezend effect bij een te grote broosheid van de haarvaten en zou, evenals andere flavonoïde verbindingen met dezelfde werking ook vitamine P genoemd kunnen worden. Verder werkt deze vrucht diarree bestrijdend doordat ze de bacterieflora in de darm, gunstig beïnvloedt. Het zaad is een opslagplaats van noodzakelijke voedingsstoffen voor de toekomstige plant, zoals suikers, vetten en eiwitten en dikwijls etherische olie. Het voorziet de mens van zetmeel en het grootste deel van de plantaardige vette oliën.
Soms zijn plantaardige geneesmiddelen geen planten of delen daarvan, maar plantaardige uitscheidingen. Hiertoe behoren resinharsen en gommen.
De schil van de citrusvruchten bevat veel etherische olie.

 

crocus     stengel     copaifera     appel     piper nigrum    bast 

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – 2008

 


Previous page: Enige grootheden
Next page: Geuren en geurstoffen