Gielen Aroma

Santalum album

SANTALUM ALBUM                          -                                              SANDELHOUT.

Sandelhout of chandan in Hindi: het hart en de ziel van alle attars.

Een groenblijvende kleine boom van 12-15 meter hoog en 1-3 meter omvang. De volwassen bomen hebben een donkerbruine tot roodachtige schors. De jonge bomen hebben een gladde schors die naarmat hij ouder wordt ruwer zal worden met diepe verticale scheuren. De bladeren zijn leerachtig met een palet van groene kleuren. De purper bruinachtige bloemen zijn klein en geurloos.

Het beste en fijnste kernhout in India groeit in de rotsachtige, heuvelachtige gebieden van Tamil Nadu, Karnatika en Kerala. Hier groeien de meeste natuurlijke bomen. De bomen staan onder bescherming van de regering. Gezien de waarde van het hout zijn dieven en smokkelaars zeer actief. Misbruik en inkoop van “fout” hout wordt zwaar gestraft. In Tamil Nadu is één fabriek die geautoriseerd is om sandelhout olie te exporteren van legale bomen aan buitenlanders. Deze destilleren een ongekend goede kwaliteit olie. Het kernhout is opgeslagen in 16 verschillende gradaties van kwaliteit. Speciale stukken van bomen kunnen op aanvraag worden gedestilleerd op bestelling van 100 kilo olie. In een grote ruimte bevinden zich 6 enorme destillatie units met ieder een lading van een ton sandel-kernhout. De lage druk destillatie duurt 13-15 dagen, eens zo lang als bij gewone destillateurs in Noord India. Er werd ook een hydrosol geproduceerd: liefelijk, zacht aromatisch water, met een koelend en verzachtend effect op de huid. Ook dit hydrolaat wordt naar het Westen uitgevoerd. Een goede sandelhoutolie heeft een santolol van 90%; in deze fabriek werd 94% gemeten.

De boom is een wortel parasiet die zijn voedingsstoffen van de gastplant betrekt. Dit fenomeen heet een haustorium, een zuigorgaan, waarmee voedingsstoffen worden opgenomen. De sandelhoutboom maakt gebruik van verschillende gastplanten. In Karnatika en Tamil Nadu zijn depots waar het sandelhout ligt opgeslagen en wordt verkocht aan de opkopers van de destillerderijen. De regering heeft de export van het hout verboden en buitenlanders kunnen ook niet op het hout bieden.

Het kernhout is het belangrijkste van de boom en dat wordt pas goed gevormd na 10 jaar. De omvang van de boom is dan ongeveer 22 cm en de hoogte een meter of drie. Na 20 jaar gaat de vorming van het kernhout sneller en bereikt de top op 50-60 jarige leeftijd met een omvang van ongeveer 90 cm. en een hoogte van 18-20 meter.
Dan kunnen ze na het regenseizoen worden geoogst, ontworteld, niet gekapt, aangezien de meeste olie in de wortels zit. Bij de verwerking gaat er geen stukje kernhout verloren. De takken zonder kernhout worden verwijderd, de takken met kernhout afgezaagd en genummerd. Zelfs het zaagsel wordt bewaard. De zwaardere rechte delen van de boom, zonder vervormingen worden in stukken van een meter gezaagd en brengen meer geld op. De stammetjes, het zaagsel en de wortels worden zorgvuldig gewogen alvorens ze in het depot worden opgeslagen. Dan volgt het sorteren in kernhout, takkenhout, stukjes en poeder voor de verkoop die twee maal per jaar plaats vindt in de vorm van een veiling. In India wordt sandelhout op verschillende manieren gedestilleerd, afhankelijk van de bestemming.
Vroeger, voor de stoomdestillatie werd het hout, takken en de wortels versnipperd en gemalen tot een fijn poeder en in de koperen destillatieketel geladen om 48 uur te weken. Dan werd het gedestilleerd boven een open vuur, opgevangen in een koperen ketel, in een waterbad, die verbonden was met een bamboe pijp met de destillatieketel. Dan werd de olie afgeschuimd gefilterd en gezuiverd met lokale technieken. Deze olie werd superieur geacht aan de olie die werd geproduceerd door middel van stoomdestillatie en veel parfumhuizen blijven deze techniek volgen. Op deze manier werd er een opbrengst gerealiseerd van 4-5%.

Stoomdestillatie: bij dit proces wordt eveneens poeder gebruikt, maar dit mag niet al te fijn zijn, want dan bestaat het gevaar dat het gaat klonteren of zich vormt tot een pasta. De constitutie van het poeder moet licht poreus zijn, zodat de stoom er gemakkelijk doorgaat. De destillatie units van koper of roestvrij staal die hierbij worden gebruikt zijn groter en kunnen tot 1000 kilo poeder bevatten. Basisregel is dat de vorm 25% hoger moet zijn dan de breedte. De stoom wordt van onderaf aangevoerd door de geperforeerde bodem. De hete stoom onder druk, opgewekt door grote boilers, nemen de verdampende etherische moleculen op en gaan naar het hoogste punt van de destillatie unit. Door een tuit in de vorm van een ganzennek komen ze in de condensatie kamer die omgeven is door een koud water circuit. Het materiaal condenseert hier weer tot een vloeistof. In de ontvangende unit rijzen de licht etherische moleculen naar de oppervlakte en het water zakt naar de bodem, waardoor de twee gemakkelijk te scheiden zijn. De kwaliteit van de olie is afhankelijk van de druk waaronder de destillatie heeft plaatsgevonden. Hoge druk geeft kwantitatief meer olie in kortere tijd maar de geur kwaliteit wordt daardoor minder. Firma’s die voor de parfumindustrie en aromatherapie produceren prefereren destillatie onder lage druk.
De ruwe olie wordt afgeschuimd, gescheiden van de overblijvende vloeistof, ontdaan van vervuilingen en gefilterd. Deze olie wordt dikwijls gebruikt bij het attar proces. Indien ze bestemd zijn voor de internationale markt dan worden ze verder geraffineerd, opnieuw gedestilleerd met gloeiende stoom en in een vacuüm worden de laatste sporen van water verwijderd. Deze behandelingen komen niet ten goede aan de medicinale kwaliteiten van de olie.

De olieopbrengst van alle bestanddelen van de boom varieert van 4,5 – 6,25%. De wortels alleen kunnen 10% olie opbrengen.

De geureigenschappen van Sandelhout zijn legendarisch: niet overweldigend dominant, maar zoet, warm licht kruidig en houtig te gebruiken als een waardvol fixatief, ideaal voor het produceren van attars en parfums. De unieke eigenschap bestaat in het feit dat de olie bijna alle etherische noten van plantmateriaal kan absorberen, verrijken, tot leven brengen. In de parfumindustrie heeft men natuurlijk veel onderzoek gedaan naar fixatieven en de conclusie moet zijn: sandelhout is onvervangbaar.

In India heeft het kernhout een goddelijke status, zoals Hari-chandan, dat alleen in de hemel groeit en het hemelse rijk vervult met zijn goddelijke geur en de aardse sandelhout is zijn vervanger. Sandelhout en de Indiase religies zijn niet te scheiden.
Van het hout wordt een pasta gemaakt voor op het voorhoofd met verschillende symbolische tekens voor de verschillende religieuze sekten, verzachtend en koelend voor contemplatie op de mystiek van het leven. Belangrijk in begrafenisrituelen: de ziel gaat ten hemel met de geur van de sandelhout. In India is de verbintenis tussen geurige planten en  de daar uitgeoefende spiritualiteit diepgaand en sandelhout neemt hierin een prominente plaats in.
Traditioneel werd sandelhout gebruikt bij digestieve problemen, diarree, misselijkheid, kolieken en gastritis. Verder is het een carminatieve en digestieve spier relaxant. Antiseptisch  en ingezet bij ontstekingen van de urinewegen, gonorroe, antispasmodisch bij astma, catarre, hoesten, keelpijn en aanverwante ziekten. Behandeling van huidproblemen: vochtinbrenger, en voedend voor alle huidtypen: adstringent, anti-ontsteking, antiseptisch en sedatief bij wonden, littekens, acne. Koortsverlagend en in cosmetica tegen rimpels gebruikt.
Mentaal en emotioneel bij stress, depressies, nerveuze spanning, nerveuze opwinding, sedatief en tonisch. Werkt op emotionele centra om woede en agressie te controleren en emoties open te stellen en hartstocht te bevorderen.

Zie de oliebeschrijvingen van Santalum album en Santalum spicatum.

Foto's:
parisaramahiti.kar.nic.in
oller.net
fpc.wa.gov.au

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – 2008