Gielen Aroma

Vetiveria zizanoides

VETIVERIA ZIZANOIDES L. Nash.                       -                                 VETIVER/KHUS KHUS.
Familie: poaceae (graminaceae) familie van de grassen. Gebruikt deel: wortel. India, Madagascar, Haïti, Réunion. In Sawa’s rivieroevers, tropisch Azië.
Stoomdestillatie uit de gehakte, gewassen, gedroogde en geweekte wortels. Voor de parfumerie wordt er ook een resinoïde geproduceerd door oplosextractie. De etherische olie is een donkerbruine of olijfkleurige viskeuze vloeistof met een balsemieke, houtige, aardeachtige duurzame geur. Gehalte etherische olie 2%, voor 1 kg essence 50 kg gedroogde wortels. Basisnoot in mannengeuren en oriëntaalse parfums.

Inheems in India kan de plant een hoogte bereiken van twee meter. De soort wordt ook wel heilgras genoemd. Overblijvend gras, groeit in dichte pollen, met sterke stelen en heeft een aromatische wortelstok en wortels. In Indonesië wordt het gebruikt om reumatiek te behandelen. In tropisch Azië worden er van de wortels waaiers, schermen en matten gemaakt. Die worden regelmatig bevochtigd en geven dan hun geur af. Verpoederde wortel weert insekten uit kleding.
Uit de wortels wordt de olie gewonnen. Aromatherapeuten maken gebruik van de rustgevende eigenschappen, waardoor cliënten geholpen worden om dichter bij hun eigen veelal verborgen gevoelens te komen. De Chinese filosoof Lao Tse schreef in de 6e eeuw v. Chr. “Dit gras geurt naar het vrouwelijke, naar de oermoeder. Het opent de weg naar de hemel en de aarde. Het is als een nauwelijks waarneembare omhulling. Je kunt erop vertrouwen, want het zal nooit falen”.
Al meer dan 100 jaar wordt vetiver gebruikt in Europa en Amerika als een uitstekend fixatief bij geurcreaties en maakt bij een klein 40% van de parfums deel uit van de basisnoten, bijvoorbeeld Jicky 1889 en Shalimar 1925 van Guerlain. Ook in de klassieke herengeuren gebruikt men vetiver.  Synthetische en halfsynthetische producten worden gebruikt voor het aromatiseren van zeep, lotions, badolie en goedkopere parfums. De wereldproductie bedraagt ongeveer 20 ton op jaarbasis.
De leveranciers zijn Indonesië, Java, Réunion, de Seychellen en India, waar men het cus-cus of khas-khas noemt dat zoiets betekent als geurige wortel. Sinds kort wordt vetiver ook op Haïti, Brazilië, Angola, China en Japan voor commerciële doeleinden gekweekt. De roodbruine, taai-vloeibare essence wordt met waterdampdestillatie gewonnen uit de wortels. Hoe ouder de wortels, des te beter de kwaliteit van de olie. De vezels van de wortels worden gebruikt om matten van te vlechten, in India, die voor de deuropeningen van de huizen worden gehangen. De natgeregende matten verspreiden bij het drogen de karakteristieke vetivergeur in alle vertrekken.

Vetiver is een gras en groeit in grote gebieden in het wild.
Het volk van de Advasi’s, een lokale bevolking, doen dikwijls deze wilde oogsten. Ze reizen van plaats naar plaats in hun kampementen met vrouwen en kinderen en oogsten meestal van november tot februari. Ze graven de kluwen wortels uit. Belangrijk bij het oogsten van vetiver is de al dan niet volwassenheid van de wortels. Als ideaal wordt gezien de oogst van 18-24 maanden oude wortels. De oogst van 12-18 maanden oude wortels geeft een andere olie. Ook de destillatie methode is belangrijk. De top van de plant wordt een paar centimeter boven de grond afgesneden. De wortels worden uit de bodem gehaald en tegen een rots geslagen om het vuil te verwijderen. De vrouwen binden de wortels tot knotten, ze gaan dan op ossenwagens naar verzamelpunten en worden dan door vrachtwagens opgepikt en naar de destilleerderij vervoerd.
Zijn vele wortels maken dat de plant ook gebruikt wordt als beschermer van de grond in vulkanische gebieden. De lange dunne bladeren en het complexe wortelsysteem van de wilde plant leverden maar heel weinig olie op. Daarom is het gras gecultiveerd en wordt nu verbouwd in India, West Afrika, Brazilië, Argentinië, Jamaica, Zaïre, Haïti, en Reunion. De laatste twee zijn de grootste producenten. De wortels zijn taai en sterk en zijn niet gemakkelijk te oogsten. Om een ton wortels te oogsten moet duizend ton aarde worden doorgewerkt. De olie, de kwantiteit en kwaliteit zijn afhankelijk van verschillende factoren: de leeftijd van de wortels, de bodemsamenstelling, water, methode van destillatie, enz. Wat voor extractie: hydrodifussie, hydrodestillatie, CO2, (experimenteel en een geweldige olie), stoomdestillatie of door oplosextractie.

De schoongemaakte gedroogde wortels worden in kleine stukken gesneden, geweekt in water en met stoom gedestilleerd. Dit levert een kleverige, amberkleurige olie, met een zoete grondige geur. Vanwege deze typische geur wordt het veel in parfums gebruikt. Het is de olie van de rust en heeft een algemeen kalmerend effect.
De naam komt van het Tamil vetiverr, dat “schoven” betekent, de manier van opbinden van het gras bij de oogst. In India wordt het verbouwd om erosie tijdens het regenseizoen tegen te gaan. In India en Sri Lanka wordt de olie als rustgevend beschouwd. In Calcutta worden er zonneschermen van gemaakt die, als ze met water besprenkeld worden een heerlijk aroma afgeven. Ook worden er waaiers van gemaakt. Uit Sanskritische teksten blijkt dat vetiverolie werd gebruikt om bruiden mee te zalven. In de Ayurveda wordt de wortel en de olie gebruikt bij hartaanvallen, koorts en hoofdpijn. In Rusland werden vroeger zakjes gedrenkt in vetiverolie en tegen de zoom van bontjassen genaaid. Op Java wordt met het gras matten geweven en daken gedekt. Ook op Haïti wordt het als dakbedekking gebruikt. Men kan er katoen mee beschermen tegen motten en insecten
Wordt in Azië gebruikt als wormdrijvend middel en om huisdieren tegen ongedierte te beschermen.
De Vetiveria nigritana, ee Soedanees gras met een geurige wortelstok wordt door de plaatselijke bevolking gebruikt om kleding en lichaam te parfumeren.

Werkzame bestanddelen: gecultiveerde wortels, Madagascar, stoomdestillatie:
Sesquiterpenen 16.5% - Sesquiterpenols 74,2% - Sesquiterpenonen 9,3%
Sesquiterpenen: vetiveen, tricyclovetiveen, vetivazuleen. Sesquiterpenols: vetiverol 6%-50%, a-vetivol 10%, elemol, tricyclovetivenol. Sesquiterpenische esters: vetivenyl-acetaat. Sesquiterpenonen: alfa en beta vetivonen 6%-8% samen, vetiveron. Sporen a-pineen, delta-3-careen, a-humuleen 1%. Zuren: benzoëzuren, palmitinezuur. Verder nog: limoneen, linalool, a-amorpheen, b-vetiveneen, khusimoon, khusinol, zizanol, vetivenol, e.a.
Ter vergelijk: bestanddelen van Shirley and Len Price - David Stewart - Stoomdestillatie van de wortels.
Sesquiterpenen: <1% vetivene - <1% tricyclovetiveen - b-cadineen - d-cadineen - tricyclovetineen - vetivazuleen.
Sesquiterpenolen: vetiverol - bicyclovetiverol - 10-12% - tricyclovetiverol 3-4% - isovalencenol - khusenol -
Esters: vetiverolacetaat 1-2%
Sesquiterpenonen: a-vetivon 3-6% - b-vetivon 3-6% - khusimon - nootkaton
Zuren: vetivenic acid <1% - palmitic acid <1% - benzoic acid <1%.

Specifieke werkzaamheid:
acné -   algemene infecties, huid, acne   -   angst/depressies   -   antiseptisch   -   artritis    -bloedcirculatie, aders en vaten -    cytofylactisch   -   eczeem -  emmenagoog, amenorroe, oligomenorroe -   huidirritaties, verzorging   -  immunostimulans  -   insecticide   -   kalmerend, zenuwen   -   klierenstimulans tonicum+++ -   levercongestie    -   menstruatieproblemen -nervositeit/stress   - netelroos   -    ontgiftend   -   ontsteking van de bloedvaten+++-pancreas insufficiëntie   -   parasitair   -    reuma   -   slapeloosheid    -   spataders  -  spierpijn   -   stijfheid   -   stimulerend op de productie van de witte bloedlichaampjes-    tonisch, klieren en aders  -   verrekkingen   -   wonden   - wormdrijvend.
Vetiver regenereert huidcellen, ontgift bindweefsel, stimuleert de haarvaatjes. Activeert bloed- en lymfecirculatie. Stimuleert de pancreas. Kan mogelijk ondersteuning geven bij diabetes. Goed bij ontslakkingskuren. Zinneprikkelend.
Verhoogt mogelijk de zuurstofvoorziening naar de cellen.

Combinaties:
Vetiver is goed te combineren met: bergamot, geranium, kardemom, neroli, opopanax, patchouli, roos, sandelhout, scharlei, sinaasappel, verveine en ylang ylang. De olie is viskeus, verdunnen met alcohol van 96%.

Geestelijk:
vetiver heeft een sterk aardende werking. Harmoniserend en evenwicht herstellend op het chakrastelsel. Brengt de energie in balans en het centrale zenuwstelsel. Harmoniseert de hoofdchakra’s en brengt ze in evenwicht.

Contra indicatie:
Niet tijdens zwangerschap. Oppassen bij een gevoelige huid. Overdosering kan hoofdpijn veroorzaken met verdampen. Niet fototoxisch en geen irritatties of sensitisering bij een oplossing van 8% (Opdyke 1974).

Veiligheid: MSDS
Cas no.: 8016-96-4. Vlampunt 93,3 graden C.  Soortelijk gewicht: 0.993 - 1.004. Bij verbranding ontstaat carbonmonoxide en -dioxide.
Xi-Xn-N: irritant voor ogen en huid; schadelijk bij ingestie; niet in het milieu afvloeien: grondwater, water, grond. Oogcontact: 15 minuten spoelen met overvloedig water, evenals de huid. Bij ingestie de mond spoelen en een arts waarschuwen, etiket/verpakking tonen. Verwerken met beschermende kleding.
Oplosbaar in alcohol, vette olie, niet in water.

Toepassingen:
*bij eczeem: meng 10-20 druppels met 50 ml. amandelolie en wrijf hier het eczeem dagelijks mee in. Nat eczeem eerst behandelen met aloë vera gel of tea tree.
*als rustgevende massageolie: 20 druppels vetiver en 10 druppels lavendel mengen met 50 ml. amandelolie en dagelijks het hele lichaam licht masseren.
*verdampen: 10 druppels in de aromalamp zijn opbouwend en ontspannend.
10 druppels en 5 druppels lavendel verdringen angst en nervositeit.

Bron: Aromatherapy for health professionals by Shirley and Len Price.
          David Stewart The Chemistry of essential oils made simple.
          E. Zimmermann
          Vetiver, Vetiveria Zizanoides Aromatherapie :home.scarlet.be/jantje
          Aromatherapie: etherische olie - Vetyver motherherbs.com/vetiveria-zizanoides.
          Vetivert oil (Vetiveria zizanoides) - information essentialoils.co.za
          Vetiveria: The Genus Vetiveria cplbookshop.com/contents/C1462.htm
          Vetiveria Zizanoides - Khus Khus - Cuscus - Poaceae- iloveindia.com/indian-herbs
          http://de.wikipedia.org/wiki/Vetiver
          Etherische Olieën  Handboek voor aromatherapie  Michel Vanhove en Geert Devlieghere
          Kruidenbehandeling,Gezondheid & Fitness Julia Lawless
          Spirituele aromatherapie  Patricia Davis  Ankh-Hermes
          Etherische Olieën en Geneeskrachtige Essences  De verborgen eigenschappen van meer           dan 200 etherische olieën Rodolphe Balz

foto's: nl.wikipedia.org (de., en., fr.)
           greenearthbiotech.com
           payer.de
           typing-monkey.com
           wildcrafted.com.au
           dkimages.com
 

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – 2008