Viola odorata
VIOLA ODORATA Linne - VIOOLTJE, MAARTS / VIOLETTE ODORANTE / BLAUW VIOOLTJE / NACHTVIOOLTJE / WELRIEKEND VIOOLTJE.
Familie: Violaceae. Frankrijk, Egypte, Italië.
Er wordt een absolue geproduceerd uit de bloemen, dat is een stroperige geel-groene olie met een zoete bloemengeur en een absolue uit de bladeren. Dat is een stroperige donkergroene 
olie met een bloemige geur. Wordt gebruikt in de parfumindustrie en soms als smaakstof in speciaal snoepgoed.
Er zijn z’n 500 soorten, alleen het maarts viooltje wordt gebruikt voor de parfumindustrie als middennoot. Opbrengst blad concrète 0,1% dus 1000 kg blad voor 1 kg concrète, waaruit 30% absolue wordt geproduceerd. Alles van dit plantje werd vroeger gebruikt: de bloemen, de gedroogde bloemen, verse blaadjes, de wortels. Is in Nederland vrij zeldzaam. Het groeit in het wild langs beschaduwde bosranden, on der bomen of in kreupelhout. Bloeit van maart tot mei: violet, wit, roze of lila. Het stekste aroma hebben de pas geopende bloemen. In ons land komen 12 soorten van het geslacht Viola in het wild voor.
Het groeit tussen de winter en het voorjaar in bos en veld. Het is een klein vast plantje tot 15 cm hoog met ovale tot hartvormige bladeren en een veelzijdig gebruik. De zoetgeurende bloemen, paars, wit of geel, verschijnen in de late winter tot het einde van de lente. De ondergrondse wortelstok kan zich sterk uitbreiden. Banketbakkers konfijten het, koks maken salades van de blaadjes en bloemetjes. Vinologen aromatiseren er hun wijn mee en in het Oosten gebruiken ze de plant voor sorbets. In Noord Europese landen maakte men een siroop uit de bloemblaadjes, tegen allerlei kwalen, zoals slapeloosheid, hoofdpijn en verstopping. Uit de wortels bereidt men aftreksels die acute bronchitis verlichten.
Napoleon Bonaparte verhief het plantje tot familiesymbool omdat Josephine er zoveel van hield en om te concurreren met de lelies van de Bourbons. Om een geur te verkrijgen moet men enfleurage toepassen.
De legende wil dat Adam en Eva, verjaagd uit het aards paradijs, hete tranen huilden. De engel die ze naar de aarde vergezelde, kreeg medelijden en veranderde de tranen in viooltjes om het veld te verfraaien waarop ze hun huis zouden bouwen.
De bloem was bij de Grieken zeer geliefd omdat ze dachten dat het afstamde van de nimf Io, de geliefde van Zeus. In Griekenland werd het 400 voor Christus al verbouwd en verkocht op de markt in Athena. De Romeinen aromatiseerden er hun wijn mee.
In de Middeleeuwen werden viooltjes het symbool van de hoofse liefde.
Tijdens de regering van Koningin Victoria 1837-1901, werd het viooltje gekweekt als snijbloem en voor gebruik in dure parfums. Toen verschillende geurstoffen werden gesynthetiseerd liep de kweek sterk terug.
Het Maarts viooltje is inheems in Europa en Azië. Het wordt nu over de gehele wereld gecultiveerd en voor de parfumindustrie gekweekt in China en Frankrijk.
Het maarts viooltje heeft in de grond een wortelstok die uitlopers vormt. Ze groeit onder heggen en slootkanten. Het kruid wordt gebruikt bij keelontsteking, verkoudheid, prikkels van de luchtwegen, bronchitis, vastzittend slijm, en ter bloedzuivering. Verder tegen kinkhoest en bij verschillende huidaandoeningen.
De bladeren en bloemen worden traditioneel gebruikt bij de behandeling van longaandoeningen en huidaandoeningen. De meeste viooltjes hebben geen geur. Het Maarts viooltje ruikt het lekkerst van allemaal. In de oudheid vlocht men er kransen van, die om het hoofd gedragen werden tegen de “crapula”of kater. De wortel is braakwekkend, hetgeen bij Hippocrates, Dioscorides en andere kruidkundigen tot in de 12 e eeuw nog niet bekend was. In de middeleeuwen werd dit ontdekt door Arabische artsen. In de 12e eeuw werd de plant door Hildegard van Bingen aanbevolen tegen kanker. Toch is er iets aan de hand met de geur van viooltjes, waarschijnlijk door de aanwezigheid van de component ionon. De geurharen, cilia, worden verlamd door de geur van het viooltje, zodat je hem niet meer ruikt. De stof ionon verlamt ons reukorgaan. Als je de ruimte verlaat en je komt weer terug, ruik je de geur weer wel.
Andere soorten:
Viola tricolore: driekleurig viooltje. Groeit op zanderige gronden, in de vlakten op bouw- en graslanden, in de bergen en op de hellingen. Het wordt 15-20 cm hoog met de kleuren geel – wit – violet, in allerlei schakeringen. Vroeger had het een ereplaats in de huisapotheek bij de behandeling van allerlei huidziekten en om bloedreinigende aspecten. Het viooltje is diuretisch en bevat methylsalicylaat en werd gebruikt bij huidaandoeningen, eczeem, dauwworm, psoriasis, puistjes, berg, oedeem, waterzucht, reumatische aandoeningen, gewrichtsreuma dat gepaard gaat met koorts. Bij inname braakverwekkend.
Viola arvensis: winterharde vaste plant 5-10 cm hoog. Wit met crèmegele bloemen al vroeg in de zomer. Groen ovaal blad.
Viola lutea: bergviooltje 10-20 cm hoog. Winterharde vaste plant. Bloemen geel tot blauw met paars. Groen ovaal blad.
Viola canina: hondsviooltje. Winterharde vaste plant 5-20 cm hoog met een omvang van 15 cm of meer. In de lente lilablauwe bloemen met geelwitte sporen.
Viola rivana: gewoon bosviooltje: winterharde vaste plant, 5-20 cm hoog, omvan 15 cm of meer. Lilablauwe bloemen. Nauwe familie van de viola reichenbachiana het blauwsporige bosviooltje.
Werkzame stoffen:
Zowel bloemen als bladeren bevatten parmoon, nonadiënal, hexyl alcohol, benzyl alcohol, viola quercitine, 2,6-nonadienol, 2,6-nonadienal en andere.
Ketonen: parmon, ionon. Verder: salicylzuur, methylsalicylaat, saponinen, slijmstoffen, flavonoïden, verfstof, organische zuren, sporen alkaloïden, met name violine, vitamine C, bitterstoffen, een glycoside, en odorantine, dat de bloeddruk zou verlagen. De bloemen werden voor
geschreven bij verkoudheid, kinkhoest, bronchitis, prikkels van de luchtwegen. Maarts viooltje is antiseptisch en haalt gifstoffen uit het lichaam. Een afkooksel van de wortels kon men gebruiken als braakmiddel.
Specifiek werkzaam:
Analgetisch - anticonvulsant - antireumatisch - antiseptisch - acné - braakwekkend - bronchitis - catarre - couperose - decongestief, lever - diuretisch - duizeligheid - eczeem - expectorans - fibrosis - griep - hoofdpijn -huidverzorging, acne, eczeem, couperose, fibrose - infecties - laxatief - nervositeit - ontstekingremmend - reumatische aandoeningen - slapeloosheid - slijmoplossend - slechte doorbloeding - verekkingen - zweetdrijvend - zwellingen.
Verdampen bij hoofdpijn, slapeloosheid, stress, nerveuze uitputting en –spanning.
Onderzoek naar kankers: huidkanker – keelkanker – tongkanker – longkanker.
Homeopathisch gebruik: astma – hoesten – reuma – oorpijn.
Combinatie:
Cananga, jasmijn, jatamansi, salie, scharlei, tuberoos, valeriaan, ylang ylang.
Contra indicatie:
Wanneer men zich aan de dosering houdt zijn er geen bekend. Veroorzaakt mogelijk bij sommige mensen overgevoeligheid. Voorzichtig bij een overgevoelige huid. Olie van bloemen veroorzaakt eerder overgevoeligheid dan de bladolie.
Wordt in de aromatherapie niet of nauwelijks gebruikt. Thee van de wortels kunnen braakneigingen veroorzaken.
Toepassingen:
*bij reumatische aandoeningen
*bij hoofdpijn
*bij nervositeit
*bij slapeloosheid
*bij bronchitis en hoest.
Bron:
Maarts viooltje - Wikipedia Het maarts viooltje (Viola odorata)
Daniëlle Houbrechts | Maarts viooltje (Viola odorata)Maarts viooltje (Viola odorata).
AnneTannes Kruidenmand - Viooltje - annetanne.be/kruiden/viola.
Maarts viooltje Viola odorata. Namen Nederlands: Maarts viooltje Fries: Blauwfioeltsje ...
wilde-planten.nl
Maarts viooltje (Viola odorata)Maarts viooltje (Viola odorata). Inheems. strecker.be
Waarneming.nl - Maarts Viooltje - Viola odorataWaarneming.nl, natuurwaarnemingen uit
Nederland en de rest van de wereld.
Viola odorata - Plants For A Future database report-
Plantaardigheden–Beschrijving Viooltje (Driekleurig) - Viola tricolorEen van de vroegst
bloeiende wilde viooltjes is het vrij zeldzame Maarts Viooltje of Welriekende Viooltje
(Viola odorata).
plantaardigheden.nl
foto's: kuleuven-kortrijk.be
nl.wikipedia.org
common.wikimedia.org
©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – 2008
Previous page: Vetiveria zizanoides
Next page: Vitex agnes-castus