Canarium luzonicum
CANARIUM LUZONICUM (BIume) A. Gray – ELEMI
Synoniem: Canarium commune F. Ville
Canarium album Blanco
Canarium oliganthum Merr.
Canarium polyanthum Perk.
Canarium triandrum Engl.
Pimela luzonica Blume.
Familie: burseraseae, balsemboomfamilie. Gebruikt deel: gom, resin. Stoomdestillatie. Filippijnen en Molukken. Hier worden ze ook gecultiveerd en gedestilleerd. De kleur van de olie is lichtgeel of kleurloos.
De ruwe gom levert 80-90% hars. Gehalte aan etherische olie 20-30%, voor 1 kg essence 5 kg hars. Lichtgele olie met een frisse harsachtige geur, citroenachtig, peperachtig en een beetje kruidig. Basisnoot in de parfumindustrie.
De naam komt waarschijnlijk uit het Arabisch: al-lami, hetgeen betekent een boom, zowel als de daaruit gewonnen hars, dat als wierook gebruikt wordt. Een andere lezing zegt dat elemi vroeger animi heette en dat zou afgeleid zijn van enhaemon, een styptisch medicijn dat volgens Plinius tranen bevatte van de afscheiding van de olijfboom van Arabië.
Elemi komt voor in verschillende verschijningsvormen: soms vast en zwaar als was, soms licht en poreus, vettig bij aanraking, doorzichtig, met verschillende kleuren, meestal groenig met witte of gele stippen, soms groenwit met bruine stippen en soms geel als zwavel; breekbaar en brokkelig als het koud is en zacht als het in de hand wordt gehouden. De geur is aromatisch, terpentijnachtig, een beetje gelijkend op citroen en venkel. De smaak is warm, bitter. Oplosbaar in kokende alcohol, niet in water. Er zijn twee variëteiten van Elemi, een harde door blootstelling aan lucht en licht en de zachte die 10% aan volatiele olie bevat met phellandreen en dipenteen en 20% van de triterpeen amyrine en een vormeloos resin is. Het bevat verder a- en b-manelemic acid en bryoidine. De harde Elemis variant bevat 30% protomyrine, protolaminic acid 25% en 37.5% protolaresine. Amyrine en protomyrine hebben hetzelfde smeltpunt en dezelfde formule: C30 H50 O.
De boom behoort tot de bedreigde species en staat op de rode lijst: de IUCN Red List of Threatened Species, mei 2006.
De pathologische resinoïde afscheiding wordt Manilla elemi genoemd. Deze resinoïde afscheiding is officieel in verschillende Europese Pharmacopia’s. De elemi-olie wordt al sinds de 16e eeuw in Europa gebruikt voor het maken van zalven, als wondmiddel en als wierook. De naam elemi werd toen gegeven aan verschillende resins. De resin van de genus Icica uit Brazilië werd toen ook elemi genoemd, evenals de resin van de Boswellia Frereana. De elemi olie wordt geproduceerd door stoomdestillatie van de Manilla elemi.
Een tropische boom, tot 30 meter hoog met een harsachtige afscheiding met een lichtgele kleur en een bijtende geur. De stam kan een omvang hebben van een meter of meer, naar gelang de omstandigheden. Het wordt gom genoemd maar bestaat bijna geheel uit hars en etherische olie. Er worden ook in kleine hoeveelheden een resinoïde en een hars absolue geproduceerd. Destillatie vindt plaats in de Filippijnen en op de Molukken. Plaatselijk wordt de boom Pili genoemd. De boom geeft een lichtgeel resin als de bladeren ontspruiten die hard wordt als hij in contact komt met de lucht. Als de bladeren vallen stopt ook de afscheiding van resin. De gom wordt in twee soorten geëxporteerd: Secunda: als ruwe resin, niet schoongemaakt en Primera: schoongemaakte gom.
De boom levert ook noten, de zogenaamde Manillanoten, die worden gegeten. Uit deze noten wordt ook een olie geperst, de pili noten olie. Deze bevat verzadigde vetzuren: palmitine zuur 33.3% en stearine zuur 10.9%. Veelvoudig onverzadigde vetzuren 11%. Kan als vervangingsmiddel voor cacao gebruikt worden.
Deze oliehoudende hars, uit de familie der Burseraceeën werd veel voor wierook en etter bevorderende zalven gebruikt, maar tegenwoordig vooral voor vernissen. Bij de oude Egyptenaren was elemi ook al bekend en werd gebruikt voor het balsemen van lichamen.
Tot het einde van de jaren dertig maakten veel drogisten met elemihars of olie zelf zalf voor winterhanden en –voeten. In de volksmond werd dit: “de zalf van edele mie” genoemd.
De etherische olie wordt gewonnen door stoomdestillatie van de hars en is kleurloos tot lichtgeel van kleur. Elemi stimuleert de natuurlijke weerstand en verlicht reumatische pijnen. Helpt bij breuken en ontzettingen, ontstekingen, kneuzingen. Werkt maagversterkend, slijmoplossend, wondhelend en zenuwsterkend. In de geurlamp werkt ze licht slijmoplossend.
De resinoïde en de olie worden gebruikt als fixatief maar ook als geurcomponent in zepen, wa
smiddelen, cosmetica en parfums. Incidenteel als smaakingrediënt in voedingsmiddelen, alcoholische- en frisdranken.
De lokale bevolking eten het zaad als laxatief. Ze roosteren de zaden en eten de noten. Ze gebruiken de oleoresin (olie en resin) op abcessen, bij artritis, bulten en steenpuisten. Bij verkoudheid en koorst wordt de bast aangesneden en het sap wordt na een nacht gehard te hebben ingenomen: een druppel met wat water.
Werkzame bestanddelen:
de gom bevat 10-25% etherische olie van voornamelijk a- en b- fellandreen, a-humuleen, a-pineen 0.18% dipenteen, sabineen 5.6%, p-cymeen 1,9%, d-limoneen 62%, pineen, maniladiol, methyleugenol, p-cymeen, terpineol, terpinoleen, elemicine 4%, a -terpineol 1.7%, a-thujeen 0.4%, anethol, gauiol 0.3%, elemol, carvotanaceton, carvon, gamma-terpineen, myrceen, a-humuleen, paracymeen, ocimeen, terpinoleen, 1,8-cineol 4%, trimethyl homogallic aldehyde, trimethyl homogallic acid, en anderen.
Ter vergelijk: bestanddelen van David Stewart, destillatie van resin:
Monoterpenen 55-90%. L-limoneen 40-70% - a-phellandreen 10-24% - sabineen 3-10% - b-phellandreen 2-5% – dipenteen 1-2% - terpinoleen 0-1%.
Sesquiterpenolen: 5-25% elemol 5-25%.
Ethers 1-7%. Elemicine 1-7%.
Sesquiterpenen 1-4%. D-elemeen 1-4%.
Alcohol 1-2%. A-terpin eol 1-2%.
Ketonen: d-carvon 0-1%.
Werkzaamheid:
Analgetisch - antiseptisch - antiviraal - balsamiek - breuken en ontzettingen - bronchitis - cicatrisant - expectorant, licht - fungicide - harmoniserend - hoest, droge - huidverzorging, algemeen - kloven, allerlei - nervositeit - ontstekingen - regulerend - reumatische pijn - rimpels - snijwonden - stimulerend - stomachisch - stress - tonisch - verkoudheid - versterkend - winterhanden en voeten - wonden, etterende - zenuwsterkend.Verdampen bij bronchitis, hoest, verstoppingen in de luchtwegen, verdiept de ademhaling, versterkt het immuunsysteem. De olie geeft verkoeling, heelt wonden, zorgt voor een snelle genezing van littekens, stimuleert de thymus, versterkt bij algehele uitputting en nerveuze uitputting. Te gebruiken bij nerveuze uitputting en stress gerelateerde problemen. Geeft rust en een vredig gevoel. Elemi wordt geacht de huid te verjongen.
Geestelijk:
Elemi heeft veel eigenschappen gemeen met olibanum, wierook. Brengt de hogere en lagere chakra’s in evenwicht. Harmoniserend en herstellend. Elemi kan ons helpen een evenwicht te vinden tussen onze spirituele activiteiten en onze verantwoordelijkheden in de wereld. Geeft een gevoel van grote vredigheid, gepaard gaande aan een grote helderheid van geest. Concentratie en meditatie. Maakt visualisatie gemakkelijker en doet mensen open staan voor mystieke ervaringen. Olie om te mediteren en spirituele sessies. Verdampen.
Combinaties:
kaneel, labdanum, kaneel, lavandin, lavendel, mirre, rozemarijn, salie, wierook en specerijen.
Inwendig:
bij bronchitis en luchtwegeninfecties, constipatie, aambeien, hartkloppingen, geelzucht, slechte spijsvertering, asthenie. Drie maal daags twee druppels mengen met een theelepel honing en oplossen in warme melk, of kruidenthee. Ook in plantaardige olie.
Contra indicatie:
Onderzoek naar carcinogene werking van elimicine. Misschien wordt eventuele carcinogene werking onderdrukt door limoneen. Er is nog meer onderzoek nodig. Bij gegeven doseringen niet toxisch, niet irritant, niet sensibiliserend. Geoxideerde limoneen kan huidirritaties geven. Niet voor baby’s en kinderen. Niet bij zwangerschap in de eerste drie maanden. Een gevoelige huid kan worden geïrriteerd.
Veiligheid: MSDS
Cas no. 8023-89-0. Vlampunt 57 graden C. Ontvlambaar. Soortelijk gewicht 0.854.
Xn: schadelijk R10-R65-R62. Irritant voor ogen en huid. Bij ingestie mogelijk longschade. Niet het braken opwekken, mond spoelen en arts inschakelen, etiket tonen. Oogcontact spoelen met voldoende water voor 15 minuten. Huid eveneens. Verwerken met beschermende kleding.
Blussen niet met water. Bij verbranding toxische rook en dampen, niet inhaleren.
Toepassingen:
*bij verkoudheid: voeg 1-3 dr. elemi toe aan een schaaltje heet water en damp hiermee 2 maal daags.
*bij etterende wonden: meng 5-10 dr. elemi in een glas gekookt, afgekoeld water en spoel hiermee de wonden meerdere malen per dag uit.
*bij reumatische pijn: meng 6-10 dr. elemi in een eetlepel basisolie en masseer hiermee de pijnlijke plekken.
*verdampen: 10 dr. elemi en 10 dr. den in de aromalamp zorgen voor een heerlijke bosgeur in huis en is slijmoplossend.
Bron: Wikipedia eng., de.,
essentialsoils.co.za/essential-oils/elemi. Esoteric oils 1999.
home.tiscali.be/jantje
Philippine Medicinal Plants.
David Stewart. The chemistry of Essential oils made simple p. 515.
Julia Lawless: Encyclopedie van de etherische oliën.
Characterization of pili nut oil Canarium Luzonicum: fatty acid and triaglycerol composition and physiochemical properties. University of Guelph. Y.Kakuda; F.Jahaniaval;
M.F.Marcone; L.Montevirgen; Q.Montevirgen.
Multilingual Multiscript Plant Name Database: Sorting Canarium names.
Foto: Wikipedia de.
helan.hu
Forest Monitor Charitable Trust.
©®Copyright en registratie notaris. André Gielen. Lith 2001 – maart 2007.
Previous page: Cananga - Ylang ylang
Next page: Cannabis sativa