Citrus aurantiifolia
CITRUS AURANTIIFOLIA (Christm. et Panz.) Swingle - LIMOEN/LIMETTE
Synoniemen: Citrus medica L.var.acida (Roxb.)Hook.f.
Citrus acida Roxb. 
Citrus lima lunan
Citrus medica L.var.acida (Roxb.)Hook.f.
Citrus aurantium L. subs. Aurantifolia
Citrus aurantium L. var. Aurantifolia
Citrus hystrix DC.ssp.acida (Roxb.) Engl.
Citrus javanica Blume
Cirus notissima Blanco
Limonia aurantifolia Christm. & Panzer.
Basionym: Limonia aurantiifolia Christm.
De naam aurantifolius komt van Citrus aurantium. De naam limoen komt uit het Arabisch limun en het Perzische limou, hetgeen betekent “lemon”. Allemaal nogal verwarrend. Waarschijnlijk komt deze verwarring door het feit dat de limoen een tropische vrucht is en eigenlijk geen traditie heeft in Europa. Limoen en citroen zijn familie van elkaar.
Familie: rutacea. Gebruikt deel: schil en rijpe gekneusde vrucht. Inheems in Zuid Azië.
De schilolie: door koude persing van de onrijpe vrucht, is een lichtgele of olijfgroene vloeistof met een frisse citrusgeur. De fruitolie: stoomdestillatie van de rijpe gekneusde vrucht is een waterige kleurloze of lichtgele vloeistof met een frisse fruitige citrusgeur. De olieachtige pulp van de gekneusde, gewassen vruchten blijft 2-4 weken in de tank en geeft een hoog percentage aan olie. Ook citroenzuur kan hier uit gewonnen worden. De geur lijkt op citroen maar is frisser en de smaakt is even zuur als van een citroen maar meer aromatisch.
De limoen bestaat uit verschillende delen: de flavedo of buitenste schil met olie klieren, waar de etherische olie inzit. De albedo, de binnenlaag met het witte vlees; de placenta, het middelpunt en tenslotte 9 segmenten met sapzakjes of vesicles.
Er zijn twee soorten limoenen: 1. West Indische, Mexicaanse of Key limoen (van Key West US.), die klein is, zaden bevat, het meeste gecultiveerd is en 2. Perzische of Tahitiaanse limoen die groter is, zonder zaden en minder aromatisch. Dit is de Citrus latifolia Tan. en wordt geacht een hybri
de te zijn van de Mexicaanse limoen en de citroen, ontwikkeld in het begin van de twintigste eeuw.
Gehalte aan etherische olie 1%, voor 1 kg essence 100 kg verse schillen.
Limoen ook wel Lemmetje of Limette genoemd is een kleine groenblijvende struikachtige boom met harde scherpe doornen en kleine witte bloemen tot 4,5 meter hoog. De boom bloeit het gehele jaar door, maar de hoofdbloei is in het voorjaar. De bloemetjes staan alleen of in paren en hebben een heerlijke geur. De kroonblaadjes zijn wit purperachtig. Ze hebben 20-40 meeldraden. Soms zijn meeldraden en stampers functioneel, soms zijn alleen de meeldraden vruchtbaar. Het dichte heldergroene gebladerte is aromatisch. De bladeren zijn eivormig, hebben een spitse punt en golvende getande bladranden. De bladstelen hebben smalle vleugels. De bittere vrucht is lichtgroen, klein rond of ovaal. De schil is zeer dun, glad, leerachtig, eerst groen, daarna bij het rijpen geelgroen. De grootte is ongeveer de helft van een citroen. De vorm is eivormig met een opgezwollen tepeleind. De limoen is gevoeliger voor kou dan de citroen. Het klimaat moet warm en vochtig zijn met een jaarlijkse regenval van 200-400 mm. Hij kan beter tegen de droogte dan enige andere citrus. Bij een buitengewone regenval valt de limoen ten prooi aan schimmelziekten. In Florida heeft de boom het hele jaar door vruchten, maar toch twee hoofdseizoenen in mei/juni en in november/december. Ze kunnen geoogst worden als ze nog een beetje groen zijn voor eigen gebruik. Ideaal om te oogsten zijn de limoenen als de kleur is veranderd van donkergroen naar lichtgroen, de vrucht een glad oppervlak heeft en de vrucht zacht aanvoelt. De afgevallen rijpe vruchten worden eenmaal in de week verzameld.
De limoen komt oorspronkelijk uit Azië, maar wordt nu in alle subtropische gebieden gecultiveerd. De belangrijkste gebieden zijn momenteel: Florida, Californië, Mexico, 
Dominicaanse Republiek, Brazilië, India, Israël, Sri Lanka, Cuba, Zuid Afrika, Egypte, Kenia, Centraal Amerika en Italië.
De Arabieren brachten de limoen naar Noord Afrika en het Nabije Oosten en de Kruisvaarders brachten de limoen mee van Palestina naar Europa. Op hun beurt namen de Spaanse en Portugese ontdekkingsreizigers in de 16e eeuw de limoen mee naar Amerika, Mexico en de Caribische eilanden. Hij wordt voor het eerst genoemd door Sir Thomas Herbert in 1677.
Limoen wordt hoofdzakelijk gekweekt voor de productie van sap, etherische olie en citroenzuur. Limoen heeft een verfrissende en verkwikkende werking op lichaam en geest. Het activeert de creativiteit en inspireert tot vrolijkheid, is zachter dan citroen, maar lijkt er veel op. Beide limoen oliën worden gebruikt als geurstof in zeep en parfum, wasmiddelen en cosmetica. De gedestilleerde olie wordt in grote hoeveelheden gebruikt in de frisdrankenindustrie en voedingsmiddelenindustrie. Het sap wordt gebruikt voor de aanmaak van citroenzuur en sapconcentraat. In de tropen zeer veel gebruikt in de keuken, in sauzen, in koude- en warme gerechten en dranken. De zuurgraad van limoen is hetzelfde als van de citroen, meer veel meer aromatisch. Ook de schil wordt erg veel in de keuken gebruikt.
De jaarlijkse oogst van etherische limette olie is 400 ton, voor het grootste gedeelte gedestilleerd. De geperste olie is veel duurder en wordt daarom veel vervalst. De gedestilleerde olie wordt gewonnen van gekneusde vruchten, een bij-product van de sap industrie en bevat weinig coumarinen.
Het maximale gebruik in de parfumindustrie is 1.5%
Werkzame bestanddelen: vluchtig gedeelte:
Terpenen: limoneen 34-64%, a-bergamoteen, a- en b-bisaboleen, a-en b-phellandreen, a-en b-pineen, a-terpineen, a-en b-terpineol, a-thujeen, campheen, g-selineen, g-terpineen, Monoterpenische alcoholen: linalol 0.09-0.7%, a-terpineol 0.3-1.05%. Esters: decyl-acetaat 0.1%, terpenyl-acetaat 2.3%, geranyl-acetaat 0.55-3.1%, neryl-acetaat 2.5-3.1%, bornyl-acetaat 0.6%. Zwavelhoudende stoffen: N-méthyl-méthylanthranylaat. Aldehyden: furfural, octanal 0.8%, nonanal 0.2%, décanal 0.1-0.7%, laurique aldehyde: neral 4.4%, geranial 7.1% citronellal 1.4%, citral, decanal.
Niet vluchtig gedeelte: flavonoïden, triterpenoïden, steroïden, mineralen, vitaminen, coumarines en fucocoumarines (7-méthoxy-5-geranoxy-coumarine 2-2.5%).
Werkt stimulerend op het hart; zuiverend op de lever; heilzaam bij galstenen; ontwaterend; vitaliserend op het bindweefsel en de spieren.
Limoe
n is aderversterkend, opwekkend en kiemdodend. Is eveneens een goede ondersteuning bij een vermageringskuur. De vrucht op zich heeft een zeer hoog gehalte aan vitamine C, flavonoïden, zuren en etherische olie.
Ter vergelijk: bestanddelen van Shirley and Len Price: geperste schilolie:
Hydrocarbons: monoterpenen: (+)-limoneen 36-60% - y-terpineen 6-17.6% - a-pineen 0.2-1.9% - b-pineen 4.9-11.6% - campheen 0.4% - sabineen – a-terpinoleen 1.2% - a-phellandreen 0.3-2.5% - b-myrceen 1-2.6%. Sesquiterpenen: b-caryophylleen 1.3-3.4% - a-bisaboleen 2.3% - a-bergamoteen – germacreen B 0.35%. Aromatisch p-cymeen 0.1-6.8%.
Alcohols: monoterpenolen: (-)-linalol 1.4-16.9% - borneol 0.9% - geraniol 0-0.5^- nerol – (-)-a-terpineol 13-23% - a-fenchylalcohol 0.9% - b-terpineol 0.3%. Andere: 3-methyl-3-buten-2-ol 0.2% - 3-methyl-2-butanol 0.4% - ethylalcohol – cis-3-hexanol – isoamylalcohol – cis-p-menth-2-en1-ol – methylalcohol – 2-methyl-2-butanol – 2-methyl-3-buten-2-ol – 3-methyl-2-buten-1-ol.
Aldehyden: monoterpenals: perillaldehyde – geranial – neral – citronellal 0-5.3%. Andere: hexanal – 2-hexanal – decanal 1.3% - octanol 0-6.5% - nonanal 0.0.9% - acetaldehyde.
Esters 10%: monoterpenyl: linalylacetaat 26-27% - nerylacetaat – trans-carvylacetaat 0.2% - cis-carvylacetaat. Andere: ethylacetaat.
Ketonen: monoterpenon: piperiton.
Oxiden: monoterpenoide: 1,8-cineol 1.8% - cis-linaloloxide – trans-linaloloxide – 1,4-cineol.
Coumarinen: auropteen – bergamottin – byakangelicin – 5-geranoxy-7-methoxycoumarin 2-2.5% - isoimpinellion – limettin – sesilin – gergapteen – imperatorin – isoimperatorin – 8-geranoxypsoraleen – 6,7-dimethoxycoumarin – bergaptol.
Specifiek werkend:
Antireumatisch - antiscorbutisch, scheurbuik – antiseptisch, luchtzuivering (ziekenkamer) - antiviraal, verkoudheid, griep, wratten - aderversterkend - angst++ -anticoagulans+ - aperitief - bactericide - bloedarmoede - bloeddrukverlagend - cardio-vasculaire risico-groep++ - couperose - darminfecties - digestief - diureticum - gebrek aan eetlust - gewrichtspijn - griep - haarverzorging, vet haar - herstel bij ziekte - hoofdpijn - immunostimulans - kalmerend+ - koortswerend - krampstillend++ - lever- en galtonicum - maagzuur - misselijkheid, zwangerschap - nervositeit/stres - ontstekingwerend+++ - slapeloosheid - spierpijn - sproeten - spijsverteringsstoornissen - stimulerend, hart, lever, algemeen - tonisch, algemeen - vergiftiging - verkoudheid - vitaliserend, bindweefsel, spieren - wratten.
De limoen op zich is zeer waardevol en gezond als vrucht en bevat vele mineralen, zoals calcium, fosfor, ijzer en vitaminen A en C en verder: vet, as, proteïne, fiber, thiamine, riboflavine, niacine. Lokaal heeft de vrucht veel medicinale toepassingen: bij indigestie, tonisch, bij maagklachten, in kompressen bij zweren, diuretica, digestieve stimulant, hartkloppingen, reuma, artritis, halitosis, enz.
Bevat meer coumarinen da andere citrus oliën en de geperste olie is fototoxisch voor mensen (Opdyke 1974s p.731), de gedestilleerde olie is niet irritant, niet sensitiserend en niet fototoxisch (Opdyke 1974t p.729).
Bestanddelen van de hele plant:
1,4-cineol – 5-geranoxy-7-methoxycoumarine – 5-methoxypsoraleen – 6,7-dimethoxycoumarine – 8-geran-oxypsoraleen – alpha,alpha-P-trymethylbenzylalcohol – a-bergamoteen – a-bisaboleen – alpha-P-dimethlstyreen – a-thujeen – bergamottine – b-bisaboleen – caryophylleen – decanal – decanol – decylacetaat – dodecanal – fenchol – gamma-selineen – geranial – geranylacetaat – germacreen B – imperatorine – isoimperatorine – limettine – 
methyl-heptenon – neral – nerylacetaat –nerylformaat – nonanal – nonane – nonanol – nootkaton – octanal – octanoic-acid – octanol – oxypeucedanin-hydraat – palmitoleic-acid – P-cymeen – perillaldehyde – phellopterine – quinic-acid – sabineen – terpinen-1-ol – terpinen-4-ol – terpinoleen – thymylmethylether – tridecane – undecane – xanthyletine – 1,8-cineol – a-linoleenzuur – a-phellandreen – a-pineen – a-terpineen – a-terpineol – ascorbic-acid – as – bergapteen – b-caroteen – b-phellandreen – b-pineen – b-terpneol – borneol – calcium – citral – citronellal – ciric-acid – oleic-acid – fiber – fosfor – furfural – gamma-terpineen – ijzer – kalium – campheen – koper – carbohydraat – limoneen – linalol – linoleic-acid – lysine – malonic-acid – methionine – myrceen – myristic-acid – natrium – oxaalzuur – palmitic-acid – vet – proteine – succinic-acid – suikers – tryptofaan – water – vitamine B1,B2,B3,B5 – xanthophyll – zink – appelzuur.
Inwendig:
infecties, algehele zwakte, flatulentie, ascaris, slapeloosheid, licht verhoogde bloeddruk, gewrichtspijn, maagzuur, spierpijn, verkoudheid, koorts, keelpijn, lever- en galaandoeningen: 3 maal daags 2-3 druppels na de maaltijd mengen met honing en oplossen in warme melk of kruidenthee.
Combinaties:
bergamot, engelwortel, citronella, eucalyptus, geranium, jeneverbes, lavandin, lavendel, mirte, neroli, roos, rozemarijn, sandelhout, scharlei, venkel, ylang ylang en andere citrusoliën.
Geestelijk:
sprankelend en fris, opbeurend en opwekkend, vooral als er sprake is van apathie en depressies. Verfrissend en verkwikkend, creatief en inspireert tot vrolijkheid, in te zetten bij depressiviteit.
Contra indicatie:
voorzichtig in de zon: de geperste schilolie is fotosensibiliserend, fototoxisch, niet de vruchtolie door stoomdestillatie. Bevat coumarinen.
Veiligheid: MSDS
Cas no. 8008-26-2. Vlampunt 46 graden C. Ontvlambaar. Soortelijk gewicht: bij 20 graden C. 0.850-0.866. Refractieve index bij 20 graden C. 1.470-1.478. Optische rotatie +35 tot +60 bij 20 graden C. Hoofdbestanddelen limoneen 40-50% - a- en b-pineen - y terpineen - sabineen. Oplosbaar in alcohol en vette olie, niet in water. Bij verbranding mogelijk carcinogene dampen en rook: polycyclische aromatische hydrocarbons.
Xi-Xn-N: irritant voor ogen en huid, mogelijk sensitiserend, phototoxisch. Schadelijk bij ingestie. Niet in het milieu afvloeien: grondwater, water, grond. Bij oogcontact 15 minuten spoelen met overvloedig water, evenals de huid. Bij ingestie de mond spoelen en een arts waarschuwen, etiket tonen.
Bij verwerking beschermende kleding dragen.
Toepassingen:
*verdampen: 10 druppels in de aromalamp hebben een vrolijke, stimulerende werking die het concentratievermogen verhogen.
*voor witte tanden: meng 20 druppels limoen in het sap van een citroen en poets hiermee 1 keer per week de tanden; de rest gebruiken als mondspoeling.
*bij stress en vermoeidheid: 4 dr. limoen, 2 dr. nootmuskaat, 4 dr. sinaasappel, en 3 dr. scharlei mengen met een beetje room, melk of een lepeltje honing. Dit toevoegen aan een warm bad en 15-20 minuten baden.
*bij spierpijn: 5 dr. limoen, 10 dr. lavendel, 10 dr. jeneverbes, 10 dr. marjolein, 5 dr. 
rozemarijn mengen met 50 ml amandelolie. Met dit mengsel de pijnlijke spieren masseren.
*verdampen: 3 dr. limoen, 1 dr. ceder, 2 dr. eucalyptus en 1 dr. ijzerhard in het saunawater zorgen voor een aangename sfeer.
Attentie: etherische oliën nooit zonder water op de hete stenen gooien, ze zijn brandbaar!!
*bij sproeten: meng 5 druppels limoen in een eetlepel amandelolie en stip hiermee 2-3 maal per dag de sproeten aan.
Bron: Wikipedia: Key lime. de., nl., eng.
Daten Blatt: Limette mitglied.lycos.de/Reiche/Citrus/Limette
Citrus aurantifolia Swingle Morton J. 1987
invista.com/health/foods/fruits/limes. LIMES.
foodreference.com. Key limes (Citrus aurantifolia) Mexican lime, West Indian lime
Liber Herbarum II Citrus aurantiifolia
Aromatherapy for Health Professionals Shirley and Len Price p.401.
Nature-helps Michel Vanhove
Dr Duke´s Phytochemical and ethnobotanical databases
uni-graz.at Citrus aurantifolia Swingle
tonytantillo/com/fruits/limes Limes.
Foto: rimbundahan.org
encyclopedia.jrank.org
uni-graz.at
goree-rice.edu
fourlangwebprogram.com
potomintan.info
caribbeanseeds.com
©®Copyright en registratie notaris. André Gielen. Lith 2001 – maart 2007.
Previous page: Citrusvruchten - Hesperiden
Next page: Citrus aurantium/neroli