Gielen Aroma

Carum carvi

CARUM CARVI       -            KARWIJ / WILDE KOMIJN / KUMMEL / WEDZAAD / GEITEVOET.
Familie: apiaceae (umbelliferae). Nederland. Gebruikt deel: vrucht of het gedroogde rijpe zaad. Er wordt ook een olie geproduceerd van het kruid.
Stoomdestillatie met een opbrengst van 2-8%. De ruwe olie is een licht geelbruine vloeistof met een wrange, enigszins pikante geur. De nogmaals gedestilleerde olie is lichtgeel, met een zoete pikante geur. Erg overheersend in geur ten opzichte van andere oliën.
Voor een kg. essence zijn 20-30 kg. zaden nodig.
Inheems in Europa en westelijk Azië en gecultiveerd in Noord-Amerika, Canada, Duitsland, India, Nederland, Egypte, Scandinavië, Polen, Hongarije, Rusland.

In Engeland wordt karwij al sinds de 14e eeuw gebruikt in brood en cake.
Volgens de een komt de naam van het Arabische alkarawya, volgens de ander uit het Latijn van cuminum en het Griekse kyminon.
In de Bijbel spreekt Jesaja al over het oogsten van karwij. Tijdens de middeleeuwen werd karwij als geneeskrachtig kruid gebruikt en ook als “rookkruid”. Uit opgravingen is gebleken dat in de nadagen van de Steentijd mensen al karwij of wilde komijn gegeten hebben en dat de Egyptenaren het meegaven aan hun doden. In de Middeleeuwen werd het beschouwd als een magische plant, die bescherming bood tegen heksen, boze geesten, demonen en kwade machten. Ook werd het in minne dranken en afrodisiaca gemengd. Ook om deze redenen werd het door kippenvoer gemengd om de kippen zo dicht mogelijk bij huis te houden. Engelse duivenmelkers schijnen dat nog steeds te doen. Karwij was in staat om minnaars op het rechte pad te houden. De geur van het kruid belette hen rond te kijken naar andere vrouwen.
Medicinaal is het eveneens al sinds onze jaartelling in gebruik.

Karwij is een tweejarig kruid met fijngesneden, veerachtige, tere bladeren en witte bloemschermen en groeit tot een hoogte van 75 –100 cm. De bloei wordt gevolgd door doosjes met twee gebogen, smalle zaden. In het eerste jaar ontwikkelt zich alleen maar een bladrozet en in het tweede jaar een vierkante stengel, rechtopgaand en vertakt tot 75 cm. De bloemen zijn klein en wit, een enkele roze. Karwij heeft een penwortel en het gewas bedekt de grond goed. De vruchten, het zaad, zijn bruinachtig. Dit wordt geoogst voor het rijpen, dus wanneer de korrels bruin beginnen te worden. Men snijdt de schermen af en doet ze in een mandje. De schermen worden in een luchtige droge ruimte op een zeil uitgelegd en gedroogd. Na het drogen worden de korrels van de schermen gestript en in goed gesloten bussen bewaard. De zaden bevatten zo’n 5% etherische olie, hars, vette olie en eiwit. Er wordt wel gezegd dat karwij een noordelijk kruid is en komijn een zuidelijk. Karwij is een goede voederplant en wordt druk bezocht door de bijen.
De zaden worden op grote schaal gebruikt om te kruiden, vooral voor brood, koek, groentesoorten, cake en kaas. Ook de beroemde “Kümmel”, een Duitse likeur wordt uit de zaden geproduceerd. Karwij versterkt de smaak van varkensvlees, goulash, zuurkool, kaas, zure inmaak, wordt toegevoegd aan kokende kool om de geur te verminderen. Verder gebruikt in carminatieve en laxerende preparaten en als smaakcomponent in farmaceutica. Geurcomponent in tandpasta, cosmetica en parfums. Smaakingrediënt in de meeste belangrijke voedingsmiddelen, speciaal kruiderijen. Het verse blad, de wortels en de zaden zijn goed voor de spijsvertering. Het jonge blad wordt gebruikt in de keuken in rauwkost, salades en in soepen.

In de volksgeneeskunde gebruikt tegen dyspepsie, menstruatiekrampen, laryngitis, bronchitis, darmkoliek, verhoogt melksecretie, bloedzuiverend, eetlustopwekkend, ontspannend, water- en gasdrijvend. Kummel (karwijolie, brandewijn en suiker) werd in de kraamkamer gedronken om de weeën te verlichten. Ook bevorderde dit drankje het zog. Uitwendig kan een aftreksel van karwij in olijfolie of aardnotenolie gebruikt worden als wrijfmiddel bij ziekten van de ademhalingswegen en borstvlies-ontstekingen, evenals bij reuma en zwellingen en kneuzingen.
De etherische olie wordt gewonnen door stoomdestillatie van het rijpe, gedroogde zaad. Het is een bleke geelbruine olie met een harsachtige geur. De eigenschappen van karwij lijken enigszins op venkel, anijs en komijn. Karwij wordt in de farmaceutische industrie gebruikt in maagversterkende en laxerende preparaten.
Carum ajowan: een eenjarige, die wordt gekweekt voor zijn pikante, hete zaden, die spaarzaam worden gebruikt in brood, gebak, peulvruchten enz., om de smaak en winderigheid te verminderen.

Werkzame bestanddelen:
Monoterpenen: myrceen, a-pineen, b-pineen, limoneen (carveen) 26-45%, phellandreen, b-elemeen. Monoterpenols: cis-carveol 5.5%, dihydrocarveol, trans-carveol, furfurol, carvacrol.  Monoterpenonen: carvon 48-58%, carvenon, dihydrocarvon. Methoxycoumarinen: herniarine. Sporen: a-pineen, b-caryophylleen, sabineen, trans-carveol. Perillylalcohol, furfurol, vetzuren, cuminaldehyde, dihydropinol, germacreen-D, petroselinezuur. Vitaminen B1-2-3, b-caroteen, mineralen, tanninen, glycine, glucose, resin, koolhydraten en een groot aantal zuren.
Er wordt een zaadolie, een bloemenolie en een plantenolie geproduceerd.
Werkingsveld is galdrijvend, galvormend, gal- en leverinsufficiëntie, sterk slijmoplossend. Het gehalte aan olie ligt tussen 3 en 7%. Naast etherische olie bevat de plant ook vette olie, wat looistof en hars. Het is het beste carminativum (middel tegen opgeblazenheid) wat voor handen is. Het bevordert de vertering van vetten en is dus een bondgenoot van de gal.
               Ter vergelijk: zaadolie bestanddelen Shirley en Len Price.
Hydrocarbons: monoterpenen: 38-45%: limoneen 10-45% - carvene 30% - (sesquiterpenen) caryophylleen 0.1% - a-terpinoleen 0.2% - b-myrceen. Aromatisch p-cymeen.
Alcohols: monoterpenolen 2-6%: cis-carveol 5.5% - cis perillyl alcohol o.1% - dihydrocarveol. Aromatisch: cuminylalcohol.
Ketonen: monoterpenonen 50-60%: carvon 45-80% - dihydrocarvonen 0.7%.
Aldehyden: aromatisch cuminaldehyde 0.1%.
Coumarinen: herniarine, sporen.
              Ter vergelijk: zaadolie David Stewart p. 516.
Ketonen 35-70%: d-carvon 35-70%
Monoterpenen 30-65%: d-limoneen 10-35% - carvene 20-30% - myrceen 0-1% - p-cymeen 0-1% - terpinoleen 0-1%.
Aldehyden 5-34%: octanal 3-20% - decanal 1-13% - cuminal 1-2%.
Sesquiterpenen 1-10%: germacreen D 1-10% - b-caryophylleen 0-1%.
Alcohol 5-7%: carveol 5-6% - cuminyl alcohol 0-1% - perillyl alcohol 0-1%.

Specifieke werking:
Adstringerend  -  aërofagie  -  antiastmatisch -   antibacterieel  -  anticonvulsant  -  anthelmintisch  -  antihistaminisch, hooikoorts  -   antimicrobisch  -  antireumatisch  -  antiseptisch -  antispasmodisch, buikkrampen, darmproblemen -  aperitief -   baarmoederkrampen  -  bloedzuiverend  -   bronchitis+++, acute  -  carminatief, aerofagie   -  catarrale darmkrampen  -  cholagoog – choleretisch - digestief  -  diureticum  -  dyspepsie  -   eetlustopwekkend  -  emmenagoog -   enterocolitis - expectorant -  flatulentie - galactogogum  -  galdrijvend++ -  galinsufficiëntie -  galvormend++  -   gebrek aan eetlust -  halitose  -  hartklachten  -  hik   - hoesten-   hoofdpijn  -  indigestie -  infecties (in de mond en keel)  -   kalmerend, boosheid, woede, vertigo   -   koliek    -  laringitis –   larvicide -  leverinsufficiëntie  -   lymfecirculatiebevorderend  -   maagkrampen  -   menstruatie: problemen, -pijn, activeren, enz.  -   mucolytisch - oprispingen   -    parasieten  -   slijmoplossend+++ -  spieren, stijve  -   spijsverteringsstoornissen   -   stimulerend, hart, spijsvertering, melkafgifte, urinewegen, baarmoeder, hoofdhuidproblemen   -   stomachisch  -   tonisch, spijsvertering  -  verkoudheid  -  verstopping -   winderigheid.
In hoge dosering: neurotoxisch en abortief.
In oplossing van 4% geen irritaties of sensitisering bij mensen  en een lage fototoxiciteit. (Opdyke 1973b).
Als digestieve stimulant gebruikt in likeuren zoals Grand Chartreuze, Izarra, Benedictine.
De olie bevat bacteriële en larvicide eigenschappen (Oishi et al 1974, Ramadan et al 1972a) en eveneens antispasmodische en antihistaminische (Debeklmas & Rochat 1967).
Inwendig gebruik van Carum carvi in combinatie met Mentha x piperita kalmeert de gladde spieren (Micklefield et al 2003).

Inwendig:
bij: parasieten, maagaandoeningen, longaandoeningen, spijsverteringsstoornissen, aërofagie, nierstenen, flatulentie, moeilijke menstruatie, blaasslijmvliesontsteking: 3 maal daags 2-3 druppels na de maaltijd mengen met honing en oplossen in warme melk of kruidenthee.

Geestelijk:
karwij heeft een kalmerende werking, vooral op in spanningen levende mensen. Helpt bij het verwerken van onverwerkte gevoelens. Verbetert het geheugen, stimuleert de geest, maakt alert, verzacht geestelijke spanningen, stress en vermoeidheid.

Combinatie:
Cananga, cassia, citroen, jasmijn, kaneel, patchouli en andere specerijenoliën, sandelhout, sinaasappel, ylang ylang. Sterk overheersend.

Contra indicatie:
niet gebruiken bij: baby’s, kinderen, zwangere vrouwen, abortief.
Kan in concentratie huidirritatie veroorzaken, verder niet toxisch.
Niet gebruiken op een gevoelige huid. (carvon, mogelijk neurotoxisch en abortief bij overdosering.) Ondanks het hoge gehalte carvon is de complete olie veilig in gebruik bij normale dosage. Niet gebruiken bij kinderen onder het  jaar.

Toepassingen:
*bij bronchitis: meng 3-5 druppels karwij met een eetlepel basisolie en masseer met dit mengsel dagelijks borst en rug.
*bij laryngitis: meng 3-5 druppels karwij met een glas lauwwarm water en gorgel hiermee 2 maal per dag.
*bij darmkrampen: meng 20-30 druppels karwij met 50 ml. basisolie en masseer de buik naar behoefte.
*bij stijve spieren na het sporten: meng 5 dr. karwij, 5 dr. rozenhout, 5 dr. pepermunt, 4 dr. peper en 2 dr. citroen met 20 ml. tarwekiemolie. Met dit mengsel; de stijve spieren meerdere malen masseren.

Veiligheid: MSDS
Cas no. 8000-42-8 Vlampunt 57,7 graden C. Soortelijk gewicht bij 25 graden C 0.900-0.910.
Refractieve index bij 20 graden C. 1.479-1.495. Optische rotatie +7- tot +80.
Niet carcinogeen.  Kookpunt 193 - 231 graden C.
Xi-N. Irritant voor huid en ogen en gevaarlijk voor het milieu.
Oraal giftig LD50 rat 3500 mg/kg. Huid giftig konijn 1780 mg/kg.
Citronellol is sensitiserend.
Bij verwerking beschermende kleding gebruiken. Bij oogcontact 15 minuten overvloedig met water spoelen, evenals de huid. Bij ingestie mond spoelen, arts waarschuwen, etiket tonen.

Bron: plantaardigheden.nl
         Pflanzen des Capitlare de Villis: Kümmel.
         uni-graz.at/katzer/germ/Caru_car. 
         Wikipedia nl., de., eng.
         Ilkas und Ullis Kräuterecke
         Die ulitmative Kümmelseite.
         David Stewart The chemistry of Essential loils made simple p. 516.
         Aromatherapy for Health Professionals: Shirley and Len Price.
         A Pinch of Caraway seeds by Sandra Bowens.
         Saskatchewan Herb and Spice Association: Caraway
Foto: bio-gaertner.de
         pflanzengallen.de
         wildstauden.ch
         invasiveplants.ab.ca
         fungoceva.it  

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen. Lith 2001 – maart 2007.