Corymbia citriodora
CORYMBIA (Eucalyptus) CITRIODORA (Hook) K.D.Hill & L.A.S. Johnson - EUCALYPTUS, CITROEN / LEMON GUM.
(nieuwe naam in 1995, was eerst Eucalyptus citriodora Hook.).
De EUCLID (Eucalypts of Australia) volgt de naam Corymbia citriodora
Basionym: Eucalyptus citriodora Hook
Nomenclatureel synoniem: Eucalyptus maculata var. citriodora (Hook.) F.M.
Bailey
Eucalyptus melissiodora Lindl.
Synoniem van: Eucalyptus citriodora Hook.
Corymbia heeft 99 species en subspecies die we moeten onderscheiden in Red Bloodwoods (58), Yellow Bloodwoods (11), Ghost gums (24) en (3) Spotted gums en nog drie species die niet gemakkelijk in een van deze groepen onder te brengen zijn.
Familie: myrtaceae, mirtefamilie. Gebruikt deel: twijgen met bladeren. Vietnam, Afrika, China, Vietnam, India, Brazilië, Chili, Australië. Stoomdestillatie (de eerste stoomdestillatie was in 1854) geeft een kleurloze of lichtgele vloeistof met een frisse citronella-achtige geur, door de citronellal. Opbrengst rond de 2%. Voor 1 kg olie zijn ongeveer 50-100 kg bladeren nodig. De olie geldt als een topnoot. De geurintensiteit is 6-7 op de schaal van 1-10. Een sterke citrusgeur, tevens bloemig en een sterke citrus smaak. De olie wordt gebruikt in de parfumindustrie, maar ook medicinaal. De boom levert hout, houtskool, cellulose, levert veel nectar, is voedsel voor de koala, etherische olie, geurend blad voor potpourri’s en wordt geplant als schaduwboom en sierboom. De boom kan gaan woekeren en andere planten 
verdringen als onkruid. China is momenteel de grootste producent met Brazilië. Ook Spanje en Portugal zijn zeer actief.
De Corymbia citriodora is een rijzige groenblijvende boom met een bobbelige schors met grijze spikkels met een hoogte tot 20 - 50 meter. De schors is overwegend glad, licht grijs, soms gespikkeld, afbladderend in dunne repen en wordt dan wit, roze of koperachtig van kleur. Hij draagt het hele jaar blad en bloeit in juli en augustus, afhankelijk van de regio. De bloemen zijn hermafrodiet, dus met zowel mannelijke als vrouwelijke organen. De jonge bladeren zijn ovaal, de oudere smal en spits toelopend, met een sterke citroengeur wanneer ze gekneusd worden. De bloemen zijn crème kleurig. Hij kan goed gesnoeid worden en als containerplant worden gebruikt. Hij moet zon hebben, een minimum regenval van 650 mm. per jaar, zand- en/of leemgrond en is bestand tegen voedingsarme gronden en droogte als hij zich eenmaal heeft gevestigd. Heeft bescherming nodig tegen vorst en wind. Hij kan wel tegen lichte vorst en tegen hoge temperaturen van 29-35 C. De boom groeit snel en recht en wordt daarom voor timmerhout gebruikt. De bladeren en twijgen scheiden manna af, een zoete substantie die men kan eten. Bij beschadiging van de stam levert de boom een oleoresin, met tannine, sterk adstringent, te gebruiken bij verwondingen en inwendig bij diarree en blaasontstekingen. Oorspronkelijk uit Australië, in de droge gebieden van Queensland, is de boom nu gecultiveerd in China, Vietnam, Spanje, Portugal en Brazilië, ook als sierboom. In Australië van Cairns in Noord Queensland naar Mackay en Maryborough verder naar het zuiden. Traditioneel worden de bladeren gebruikt in de linnenkast in kleine zakjes om insecten te verdrijven, vooral kakkerlakken en zilvervisjes evenals men doet met lavendel. De etherische olie uit de bladeren, schijnt een bacteriostatische werking te hebben tegen stafylococcus aureus, door de synergie tussen de in de olie aanwezige citronellol en citronella. Heilzame werking op de luchtwegen en bij diverse huidproblemen. Sterk insectenwerend en zelfs schimmeldodend.
Wordt als geurstof gebruikt in de parfumindustrie, cosmetica, zepen, wasmiddelen en insectenverdrijvers.
Deze Corymbia behoort tot de Red Bloodwoods, de grootste groep van de Corymbia’s. Men kan ze identificeren aan de vruchten, knoppen, het zaad en de volwassen bladeren. De vruchten zijn groot en houtig, de volwassen bladeren hebben horizontale aderen, de knoppen zitten tegen de twijgen en de zaden hebben een vleugel. De bomen hebben een zogenaamde lignotuber, een zetmeelachtige zwelling op de ondergrondse wortels, waardoor ze in geval van beschadiging door vuur of diervraat toch opnieuw uit kunnen schieten. Het is een planten verdedigings-mechanisme, dat sommige Eucalyptussoorten eigen is.
Werkzame bestanddelen:
de Corymbia citriodora geeft een afwijkende olie ten opzichte van de andere Eucalyptus oliën, zowel qua geur als qua chemische samenstelling.
Geraniol en pineen en andere. De gom of kino bevat de antibiotische stof citriodorol. Monoterpenische alcoholen: citronellol 12-20%, trans-pinocarveol, sporen-geraniol
5%, cis-p-menthaan-3,8-diol. Terpenische esters: citronellyl-acetaat, benzylacetaat, geranylacetaat, citronellyl-butyraat, linaloolacetaat, citonellyl-citronellaat 10%. Terpenische aldehyden: citronellal 40-95%., cuminaldehyde, benzaldehyde.
Verder: allo-aromadendreen, a-thujeen, aromadendreen, aromadendrine, isopulegol 3%-11%% en sporen van a-pineen, linalool, b-caryophylleen, 1,8-cineol, a-humuleen, a-en b-phellandreen, a-en b-pineen, a-terpineol, b-elemeen, b-myrceen, b-pineen, b-cubebeen, d-cadineen, eugenol, campheen, g-terpineen, germacreen D, limoneen, menthon, crypton, verbenon, menthol, piperitol, myrceen, p-cymeen, spathulenol, terpinen-4-ol, crypton, carvon, nerol, myrtenol, b
orneol, caryophylleenoxide, terpineen-4-ol, terpinoleen, trans-jasmon, isopulegol, citronellol, citronellolacetaat, globulol, guaiacol.
Soortelijk gewicht bij 15°C 0.864 – 0.877. Refractieve index 1.450 – 1.459. Oplosbaar in ethanol 70%.
Citronellal is relaxerend, antifungal en heeft invloed op het centrale zenuwstelsel
Harmen Rijpkema geeft voor de Corymbia citriodora 4 chemotypen:
C. citriodora citronellal >65% - 2. Var. A: citronellol en citronellal – 3. Intermediat form citronellal 20-50% en guaiol – 4. hydrocarbon form citronellal <10% koolwaterstoffen. (Bignell 1997).
Penfold & Willis 1961 hebben 4 vormen geïdentificeerd: 1. citronellal 65-85%, citronellol 15-20%, esters. 2. Citronellal 1-14%, citronellol, esters. 3. Citronellal 10-50%, guaiol. 4. Hydrocarbons.
Ter vergelijk een olie van Corymbia citriodora Hook van Réunion eiland. GC en GC/MS. Identificatie van 100 componenten, met als hoofdbestanddelen: bron: JEOR:
Citronellal 63.6% - a-citronellol 7.3% - isopulegol isomers 6.5% - citronellyl acetaat 2.6% - p-cymeen 2.5% - citronellal dimmers 2.5% - a-pineen 2.1% en b-caryophylleen 1.2% - esters van isobutyric acid (4) – monoterpenen (18) aldehyden (4) – (Z)-jasmon – citronellyl citronellaat – citronellic acid – eugenol – alifatische en alicyclische derivaten in sporen. – menthon – isomenthon – 4-vinylguiacol – myristic en palmitic acids. De olie wordt commercieel geproduceerd in Brazilië, Congo, India, Guatemala, China, Zuid Afrika. De olie heeft antifungal en antibacteriële eigenschappen. Actief tegen: Mirosporum nanum – Triphyton mentagroplutjes – Triophyton rubrum en Didymella uroniae. Insecticide geïsoleerd van de bladeren: 3,8-p-menthanediols (cis en trans isomeren)
Ter vergelijk: bestanddelen van de olie Shirley & Len Price p.416.
Hydrocarbons: monoterpenen: 1-12%. A-pineen 0.2-1.9% - campheen,sporen – b-pineen 0.4-1.5% - a-phellandreen – limoneen <7.1% - y-terpinen <0.9% - p-menth-3,8-diene 0.2% - a-terpinoleen 0.1-0.8% - b-myrceen <0.6%. Sesquiterpenen: caryophylleen 0.3-3.9% - a-humuleen 0.1% - b-cubebeen 0.1% - a-elmeen 0.1% - aromadendreen. Aromatisch p-cymeen 0.1-0.9%. Andere: isopropyl hexaan 0.3% - trans-p-menthaan (1-methyl-4-isopropyl-cyclohexan), sporen.
Alcohols: monoterpenolen: citronellol 4.6-14.4% - geraniol <5% - a-terpineol 0.1% - nerol, sporen – linalol 0.3-1.5% - trans-pinocarveol – isopulegol 0.3-29.8% - 1,8 terpin hydraat 0.8%. Sesquitepenolen: 2-4%. Spathulenol 0.1%. Diols: trans- en cis-p-menthan-3,8-diols.
Phenolen: eugenol.
Aldehyden: monoterpenals: citronellal 26.7-90.1% - geranial – hydroxycitronellal. Andere: 2,6-dimethyl-5-heptenal 0.2%.
Esters: monoterpenyl: citronellyl acetaat 0.4-3.1% - citronellyl butonoaat – citrnellyl citronellaat – methyl-cis-9-octadecenoaat, sporen.
Ketonen: monoterpenonen: carvon – menthenon, sporen.
Oxiden: monoterpenoide: 1,8-cineo 0.4-17.9% cis-rose oxidew 0.4% - linalol oxide 0.4%.
Specifiek werkzaam:
Adstringent - analgetisch - antidiabetes, sommige diabetici - antifungal - anti-infectie+++, gordelroos - anti-inflammatoire, artritis, cystitis, vaginitis, pericarditis, coronaritis - antiseptisch, longen en urinewegen - antiviraal - anti-reumatisch - antispasmodisch - a
rtritis+++ - astma - bactericide++staf.aureus - bloeddrukverlagend+++ - coronaritis++ - cystitis++ - expectorant - fungicide, candida - herpes+,zoster – impetigo - infecties - insecticide( in combinatie met Leptospermum petersonii) - kalmerend+++, hypertensie - keelpijn - krampstillend+++ - ontstekingwerend+++ - pericarditis - pijnstillend+++ - reuma++ - roos - schimmelinfecties - sedatief, hypertensie, slapeloosheid - slijmoplossend - steenpuisten - vaginitis - waterpokken - zona- zwemmerseczeem.
Het is een goede insectenverdrijver en doodt meerdere bacteriën, waaronder staphylococcus aureus. Ideale olie om lokaal ontstekingen te behandelen, vooral samen met helicryse. Goede luchtververser en luchtzuiveraar bij verdamping. Inhaleren is goed voor de luchtwegen. Sterk antiseptisch bij veroudering van de olie. Door blootstelling aan de lucht wordt er nl. ozon gevormd.
Een mengsel met copaiba balsem, wintergreen en Helichrysum italicum is een synergie (Roulier 1990).
De boom wordt in veel tropische gebieden geteeld voor het hout en als een bron van citronellal.
De bacteriostatische eigenschappen komen voort uit een natuurlijke synergie tussen citronellal en citronellol. De olie is actief tegen Staph. aureus en heeft een concentratie van minimaal remmende werking van 1:32. De individuele componenten bleken in tests relatief niet actief, maar een combinatie van de drie hoofdbestanddelen in de natuurlijke olie produceerden een 
toename in viervoud van de antimicrobe werking. (Low, Rawal & Griffin 1974).
Belemmert de groei van Trichophyton mentagrophytes en Microsporum audonii. (Yadav & Dubey 1994). Volgens Asre 1994: een actieve antibacteriële agent.
Actief tegen Candida en andere fungi (Asre 1994).
E. citriodora werd effectief bevonden tegen Escherichia coli, Bacillus megaterium, Staphylococcus aureus, Candida albicans, Saccharomyces cereviciae, Aspergillus Niger en Zygorrhynchus species. De activiteiten waren te danken aan de synergie tussen citronellal en de derivatieve alcohols, zuren en esters en niet per sé het gevolg van de hoeveelheid 1,8-cineol zoals eerst werd gedacht (Hmamouch et al 1990).
Van 21 Marokkaanse getestte Eucalyptus oliën was Eucalyptus citriodora het meest effectief tegen: Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Bacillus megaterium, Aspergillus Niger en Candida albicans. (Hajji & Fkih-Tetouani 1993).
Trans- en cis-p-menthan-3,8-diols zijn allelopatische (communiceren en het zich verdedigen van planten) substanties.
Geestelijk:
Verhoogt het concentratie vermogen en werkt opwekkend bij depressies en apathie.
Combinaties:
Spaarzaam gebruiken om de doordringende geur. Mengt goed met medicinale olie.
Den, citrussoorten, geranium, vetiver.
Inwendig:
Bij zwakte, griep, hoest en vastzittende hoest, koorts, migraine, reuma, verkoudheid, sinusitis, zenuwpijnen. 3 Maal daags 1-2 druppels mengen met honing en oplossen in warme melk of kruidenthee. Niet over doseren. Alleen onder begeleiding van een erkend aromatherapeut.
Contra i
ndicatie:
citroen eucalyptus niet samen gebruiken met homeopathische geneesmiddelen. Niet toxisch, niet irriterend, veroorzaakt bij sommige mensen mogelijk overgevoeligheid. Niet inwendig gebruiken, aangezien alle soorten in principe giftig zijn. Zie eucalyptus. Niet gebruiken in de eerste drie maanden van een zwangerschap. Ingestie van 4-20 ml is gerapporteerd als dodelijk met symptomen van brandende slijmvliezen, irritatie, misselijkheid, overgeven, diarree, zuurstofgebrek, zwakheid, duizeligheid, delirium, verlammingen, stuiptrekkingen met de dood als gevolg van ademhalingsinsufficiëntie.
Veiligheid: MSDS
Cas no.: 8000-48-4. Vlampunt 73,8 graden C. Soortelijk gewicht: 0.858-0.877.
Xi-Xn-N: irritant voor ogen en huid; mogelijk allergeen/dermatitis; schadelijk bij ingestie; niet in het milieu afvloeien: grondwater, water, grond. Oogcontact: 15 minuten spoelen met overvloedig water, evenals de huid. Bij ingestie de mond spoelen en een arts waarschuwen, etiket/verpakking tonen. Verwerken met beschermende kleding.
Oplosbaar in alcohol, vette olie, niet in water.
R38: irriterend voor de huid
R43:kan overgevoeligheid veroorzaken bij contact met de huid
R52/53: schadelijk voor in het water levende organismen, kan het aquatisch
milieu schade toebrengen.
S24: contact met de huid vermijden
S35: deze stof en de verpakking op veilige wijze afvoeren
S36/37: draag geschikte handschoenen en beschermende kleding
S46: in geval van ingestie arts waarschuwen, etiket tonen.
Bevat citronellol: kan een allergische reactie veroorzaken.
Toepassingen:
*bij snij wonden: 3 dr. citroen euc. op een vochtig watje en leg dit op de wonden.
*bij keelpijn: meng 6 dr. in een glas gekookt afgekoeld water en gorgel hiermee 2 maal daags.
*bij hoofdroos: meng 3-5 dr. met een voor het haren wassen benodigde hoeveelheid neutrale shampoo. Was hiermee het haar grondig en laat 10-15 minuten intrekken. Herhaal dit, afhankelijk van het resultaat meerder malen per week.
*bij verkoudheid, griep, keelpijn: 1-3 dr. in een schaaltje heet water doen en dagelijks hiermee dampen.
*verdampen: 6-10 dr. in de aromalamp houden vliegen en muggen op een afstand.
Bron: Zie algemene bibliografie.
australiaplants.com: Corymbia citriodora.
Plants profile USDA. United States Department of Agriculture.
GRIN Taxonomy for plants USDA. United States Department of Agriculture.
Journal of Essential oil Research nov/dec 2004 by Vernin, GA; Parkanyi,C; Cozzolino, F.;
Fellous, R.
Eucalyptus , Pepermunt en Den. Drs. Harmen Rijpkema.
Shirley and Len Price: Aromatherapy for Health Professionals. P416.
Factsheet: Corymbia citriodora. publish.csiro.au
Plant for a future: edible, medicinal and useful plants for a healthier world. Eucalyptus
citriodora Hook.
Bush sense: Mark A. Webb. Australian essential oils & aromatic compounds 2000 Griffin
press. Adelaide Australia.
Foto: ffp.csiro.au
es.wikipedia.org
koalanativeplants.com.au
hurstville.nsw.gov.au
bspp.org.uk
forestfarmers.com.au
©®Copyright en registratie notaris. André Gielen. Lith 2001 - 2007.
Previous page: Coriandrum sativum
Next page: Crataegus oxycantha